Κείμενο: Μιρέλλα Σκλαβούνου
Φώτο: N. Φωτακόπουλος
Ομολογουμένως ο πειρασμός είναι μεγάλος του να χαρίσει κανείς στο παιδί του ένα σκύλο: συνήθως για παρέα στα μοναχοπαίδια, επειδή οι γονείς λείπουν πολλές ώρες, σαν συμπλήρωμα της οικογενειακής θαλπωρής…
Ποιός είναι ο πραγματικός λόγος και ποιός είναι ο σωστός;
Η πρώτη ερώτηση που πρέπει να θέτουμε είναι η εξής: μπορούμε να θεωρήσουμε ένα σκύλο σαν δώρο;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρη και πρέπει να είναι απόλυτη:
Όχι. Όχι, γιατί απλούστατα δεν είναι δυνατόν να σκεφτόμαστε για ένα ζωντανό ον όπως για ένα αντικείμενο κι όπως δεν χαρίζουμε ένα παιδί σε κάποιο μοναχικό άνθρωπο, έτσι δεν χαρίζουμε και ένα σκύλο. Δεν μπορούμε να κάνουμε κτήμα μας τη ζωή κανενός, ακόμα και αυτήν ενός ζώου, το οποίο οφείλουμε να εκπαιδεύσουμε λαμβάνοντας υπ΄ όψη μας τον χαρακτήρα του και τις ιδιαιτερότητές του. Μεγαλώνουμε ένα παιδί με σκοπό να του εξασφαλίσουμε ένα αξιοπρεπές μέλλον, φροντίζοντας για την ψυχική του ισορροπία. Θα έπρεπε να μας απασχολεί και το μέλλον και η ισορροπία του σκύλου που μας κατέκτησε. Δεν μπορούμε λοιπόν να τον θεωρήσουμε σαν ένα δώρο, αλλά σαν μια ευθύνη για εκείνον ή εκείνη για τον οποίο προορίζεται.
Συνήθως χαρίζουμε σκύλο στα μοναχοπαίδια. Στην αρχή ο σκύλος γίνεται αναμφισβήτητα ένας αναντικατάστατος σύντροφος των παιγνιδιών τους. Το παιδί βρίσκει ένα σύμμαχο, έναν απόλυτα δικό του φίλο και έχει την αίσθηση ότι κάποιος τον ακούει και κυρίως τον καταλαβαίνει, πράγμα που δεν συμβαίνει πάντα με τους γονείς και ζει στιγμές έντονης χαράς μαζί του.
Στη συνέχεια το παιδί μεγαλώνει και τα ενδιαφέροντά του διευρύνονται. Είσαστε σίγουροι ότι στην ηλικία των 12-14 ετών θα έχει όρεξη να βγάλει τον σκύλο να τρέξει την Κυριακή, όταν τα άλλα παιδιά θα παίζουν ποδόσφαιρο; Ή ότι το κοριτσάκι σας θα στερηθεί την έξοδο με τις φίλες της για να μείνει να προσέχει το σκυλάκι; Αποτέλεσμα: Οι γονείς θα πηγαίνουν βόλτες τον σκύλο τους. Η μαμά θα ετοιμάζει ακόμα ένα γεύμα για τον τετράποδο φίλο και ο πατέρας θα πρέπει να βγάλει τον σκύλο την τελευταία βόλτα το βράδυ πριν κοιμηθεί.
Μα για ποιόν ήταν το δώρο;
Δεύτερο σενάριο είναι ο σκύλος για παιδιά που στερούνται πολλές ώρες τους γονείς τους. Εδώ η έννοια του δώρου έχει μια χρησιμότητα. Να γεμίσει το κενό της απουσίας και να δώσει κάποιο αίσθημα υπευθυνότητας στα παιδιά. Ο σκύλος παίζει ένα διπλό ρόλο: Δίνει αίσθημα ασφάλειας στα παιδιά και ανακουφίζει το αίσθημα ενοχής των γονέων. Πράγμα που δεν εμποδίζει να έχουν πάλι οι γονείς το καθήκον βόλτα, φαγητό, κ.λ.π.
Το τρίτο σενάριο είναι ένας σκύλος αναπόσπαστο μέλος της οικογένειας. Τα παιδιά μεγαλώνουν καλά, το σπίτι λειτουργεί σωστά και δεν υπάρχει σκέψη άλλου παιδιού να προστεθεί στην οικογένεια. Έτσι αποφασίζουμε, μετά από ώριμη σκέψη, την ενσωμάτωση στην οικογένεια ενός είδους σκύλου που θα μας άρεσε όλων ή μιας φυλής που αγαπάμε. Η απόφαση έρχεται από τους γονείς και η επιλογή του συγκεκριμένου σκύλου γίνεται από όλους μαζί.
Έτσι τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά σε κάτι που τα αφορά άμεσα, γιατί είναι οικογενειακή υπόθεση. Δεκαπέντε χρόνια συμβίωσης αξίζει αρκετά οικογενειακά συμβούλια: φυλή, φύλο, αδέσποτο ή όχι, όνομα…
Μόλις αποφασιστούν όλα από κοινού, φτάνει ο σκύλος και γίνεται μέλος της οικογένειας, σαν ένα στερνοπαίδι, ο μικρός τελευταίος, άταχτος, που κάνει ζημιές και ζητάει προσοχή και φροντίδα, αλλά είναι τόσο αξιολάτρευτος, τόσο αστείος, τόσο έξυπνος, τόσο… τόσα πράγματα που τον αγαπάμε όλοι. Μπορεί να μας κάνει ακόμα και να παίξουμε τον σκύλο μαζί του!
Όσοι αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σε αυτά, ξέρετε και τη μεγάλη διαφορά: ο σκύλος δεν είναι απλά ένα δώρο που μόλις το βαρεθούμε ή δεν είναι πια χρήσιμο, το πετάμε. Ένα ζώο και ιδιαίτερα ένας σκύλος προϋποθέτει αίσθημα ευθύνης, καθήκοντος και κυρίως κάποια διαθεσιμότητα.
Συμπέρασμα: κάποιος που αγοράζει ένα σκύλο, με την αίσθηση κυρίως ότι έχει πληρώσει ένα δώρο, ενδέχεται να το περιφρονήσει γρήγορα όπως κι αυτός που το δέχεται. Άλλωστε ο ορισμός του δώρου είναι αντικείμενο που χαρίζεται σε κάποιον.
Για να αξίζουμε την αφοσίωση ενός σκύλου πρέπει να μπορούμε να δεχτούμε ολοκληρωτικά την ύπαρξή του, χρειάζεται σκέψη, χρειάζεται αφοσίωση κι από εμάς.
Δεν μπορεί κανείς να είναι αφεντικό ενός σκύλου εάν δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του.
Ας ξεχάσουμε λοιπόν τις δηλώσεις: ΄η κόρη μου είναι 5 ετών, νομίζω πρέπει να γίνει υπεύθυνη, λέω να της χαρίσω ένα σκύλο. Πέντε ετών δεν θέλει κανείς να είναι υπεύθυνος, ούτε καν για τα παιχνίδια του. Ειδικά αν εσείς σαν γονείς δεν θέλετε σκύλο, αλλά υποκύπτετε στο βλαστάρι σας που χτυπάει το πόδι και λέει θέλω, θέλω, θέλω.
Άρα, αν επιθυμείτε ένα σκύλο, μην εμπλέκετε αποκλειστικά τα παιδιά σε αυτό. Είτε είναι δικός τους, είτε δικός σας, πάντα θα πρέπει όλοι να τον φροντίζετε.
Ο σκύλος δεν είναι αντικείμενο. Έχει ζωή, αγαπάει και δένεται και αυτό θα ΄χει πολλές ευκαιρίες να σας το αποδείξει. Το δώρο, είναι η χαρά που θα σας δίνει σε όλη του τη ζωή. Η υποδοχή που μόνο αυτό ξέρει να σας κάνει όταν γυρίζετε σπίτι: το δώρο.
Θα σας αγαπήσει ολοκληρωτικά χωρίς αντάλλαγμα: το δώρο.
Θα σας παρηγορεί με την τρυφερότητά του όταν τίποτα δεν πάει καλά: το δώρο.
Θα γίνεται τόσο δά σε μια γωνίτσα όταν θα σας νιώθει θυμωμένο: το δώρο.
Ας το σεβαστούμε λοιπόν. Ας μην σκεφτόμαστε ποτέ τον σκύλο σαν αντικείμενο. Έχει να ζήσει την σκυλίσια ζωή του με τη δική σας βοήθεια.
Ένας σκύλος, ένα δώρο, όχι.
Ένας σκύλος για την οικογένειά σας, ναι.
