Του Τόνυ Βολωτά, εκπαιδευτή- εκτροφέα
Σκύλοι που τρέχουν σε αγώνες εργασίας και εκθέσεις μορφολογίας είναι αθλητές. Δεν φοράνε αθλητικά παπούτσια και φόρμες βέβαια, αλλά αγωνίζονται και εκείνοι σε στίβο, έχουν γύρω τους κόσμο που τους θαυμάζει, ίσως και αποθεώνει και περιμένουν με αγωνία την κρίση του κριτή (όχι οι ίδιοι βέβαια, εκείνοι περιμένουν μάλλον την επιβράβευση από τα αφεντικά τους).
Για να έχει ένας αθλητής καλή επίδοση χρειάζεται πάνω από όλα πολύ καλή αντοχή, και βασική προϋπόθεση για αυτό είναι η σωστή προπόνηση. Ακούμε πολλές φορές ανθρώπους έξω από ένα στίβο να λένε “ έλα καλέ πάμε να φύγουμε, πάλι οι ίδιοι σκύλοι κερδίσανε”, αυτό όμως δεν είναι τυχαίο. Υπάρχουν σκύλοι που πληρούν ανατομικά όλες τις προϋποθέσεις για να πάρουν μια καλή θέση σε εκθέσεις μορφολογίας αλλά δυστυχώς τις χάνουν από εκείνους που ναι μεν είναι ανατομικά πολύ καλοί αλλά ταυτόχρονα και γυμνασμένοι. Φανταστείτε έναν Γερμανικό ποιμενικό που δεν έχει μάθει στη ζωή του να τροχάζει. Μα όλο το μεγαλείο της φυλής του εκεί είναι κυρίως, πως θα το κάνουμε τώρα!!
Σκύλοι λοιπόν που αυτοπροπονούνται δεν υπάρχουν. “Μα εγώ σας λέω ότι έχω έναν τεράστιο κήπο…….”. Δυστυχώς δεν φτάνει! Μπορεί σαφώς να έχει τη δυνατότητα τα τρέξει και να καλπάζει αυτό όμως δεν φτιάχνει αντοχή. Θέλει και εμάς παρέα. Η σωστή προπόνηση από μέρους του εκτροφέα ή ιδιοκτήτη είναι το κλειδί για μια καλή επίδοση, είτε αυτό είναι εκθέσεις μορφολογίας είτε εργασίας.
Προπόνηση σημαίνει, όπως και στον άνθρωπο, καλυτερεύουμε την φυσική κατάσταση του σώματος. Με την άσκηση επηρεάζουμε θετικά τον μεταβολισμό, το αναπνευστικό σύστημα, την κυκλοφορία του αίματος, την καρδιά (αφήστε που μπορεί να κάνετε και μερικά μίζερα με το φαγητό τους σκυλάκια, να πέφτουν με τα μούτρα στο πιάτο). Πριν ξεκινήσουμε την προπόνηση πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι το σώμα μας μιλάει, και επειδή ο σκύλος μας δεν μπορεί να μας πει πάντα αυτό του συμβαίνει πρέπει εμείς να είμαστε προσεκτικοί.
Ανάγκη για δράση
Ο σκύλος μας λοιπόν όπως και εμείς, έχει ανάγκη από ενέργεια. Σαν πρώτη φάση λοιπόν την ενέργεια αυτή την καλύπτει ο οργανισμός με οξυγόνο δηλαδή εισπνοή από το στόμα και τη μύτη, έτσι ώστε μέσω του κυκλοφοριακού συστήματος να μεταφερθεί οξυγόνο στους μυς και έτσι το σώμα να διαθέτει αρκετή ενέργεια για μια υψηλή επίδοση. Ξεπερνάμε αυτό το στάδιο της αντοχής και μπαίνουμε σε δεύτερη φάση που δεν είναι επιθυμητή. Είναι το σημείο που το αναπνευστικό σύστημα δεν τροφοδοτεί πια σωστά τους μύες με οξυγόνο. Με λίγα λόγια ο σκύλος ξεπερνά τις αντοχές του και εμείς μάλλον το παρακάναμε. Εκεί συμβαίνει ότι ακριβώς και στους ανθρώπους: ο μυς ξοδεύει γλυκόζη και ταυτόχρονα παράγει ένα γαλακτικό οξύ που κάνει το μυ να πονά. Το λεγόμενο πιάσιμο. Αν παρατηρήσουμε αστάθεια η τρέμουλο των πίσω ακρών του σκύλου μας ή και να τα κρατά πολύ ανοιχτά, τότε το έχουμε πραγματικά παρακάνει. Μετά από τέτοια εξαντλητική άσκηση ο σκύλος μας χρειάζεται σίγουρα ξεκούραση διότι ο οργανισμός αφομοιώνει πολύ αργά το γαλακτικό οξύ.
Ο σκοπός λοιπόν της προπόνησης μας είναι να φτάνουμε το σκύλο μας σε υψηλά επίπεδα χωρίς να μπαίνουμε στη δεύτερη φάση. Χρειάζεται σταδιακή αύξηση της προπόνησης είτε σε αριθμό είτε σε διάρκεια. Βελτιώνοντας σιγά- σιγά την αναπνοή επηρεάζουμε και θετικά τις επιδόσεις της καρδιάς με αποτέλεσμα περισσότερο οξυγόνο στους μυς άρα πολύ καλό μυϊκό σύστημα. Μύες ελαστικοί αλλά και που διαγράφονται έντονα. Πείτε μου τώρα πως δεν καμαρώνεται και όχι μόνο…., βλέποντας ένα στημένο στο στίβο Ντόμπερμαν ή Ροτβάιλερ, που από κάθε σημείο του σώματος του πετάγονται οι μύες!
Μια σταδιακή και μακροχρόνια αύξηση της προπόνησης δυναμώνει όμως εκτός τους μυς, τα κόκαλα και τους τένοντες του σκυλού σας. Προσοχή όμως, είπαμε σταδιακά. Μη βάλετε αύριο πρωί με την αυγούλα το σκύλο σας να πηδάει από καμία δίμετρη μάντρα .Η πιθανότητα να πάθει μια θλάση ή κάτι χειρότερο είναι μεγάλη.
Ποιο τρόπο προπόνησης διαλέγουμε;
Ένας σκύλος που πρόκειται να πάρει μέρος σε μία έκθεση μορφολογίας όπως παράδειγμα ένας Γερμανικός ποιμενικός, πρέπει υποχρεωτικά να δείχνει την καλή του επίδοση στο βήμα και στον τροχασμό. Δηλαδή έντονο βηματισμό, γρήγορο τροχασμό. Ένας σκύλος που καλπάζει γυμνάζει διαφορετικά σημεία του σώματος του από αυτά που στη προκείμενη περίπτωση είναι επιθυμητά. Αντίθετα ένας σκύλος που κατεβαίνει σε αγώνες εργασίας πρέπει να έχει καλή επίδοση στον καλπασμό . Και για τις δυο περιπτώσεις πάντως το σημαντικότερο όλων είναι η αντοχή. Φανταστείτε ένα σκύλο που εντυπωσιάζει πραγματικά με τον τροχασμό του, αλλά που δυστυχώς δεν καταφέρνει να βγάλει δεύτερο γύρο, όπως επίσης φανταστείτε έναν σκύλο σε αγώνες εργασίας που με γρήγορο καλπασμό και αφήνοντας δεκάδες μέτρα πίσω του, εξερευνώντας ταυτόχρονα έξι κρυψώνες, φτάνει στον ερεθιστή (βοηθός καθηκόντων προστασίας), και πρέπει να αρχίζει να γαβγίζει έντονα και με διάρκεια.
Μην βιαστείτε όμως να νοιώσετε τύψεις, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον καθένα ειδικά σε προπονήσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό βέβαια συμβαίνει γιατί λόγω της ζέστης μειώνουμε τον αριθμό των προπονήσεων ( κάτι που τελικά είναι λάθος) στην αντοχή. Ακόμα και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αλλά κατά τις πρωινές ή τις βραδινές κυρίως ώρες πρέπει να γυμνάζουμε το σκύλο μας. Όπως και ο άνθρωπος έτσι και εκείνος προσαρμόζεται αλλά σίγουρα χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Τα μάτια μας διαρκώς στο σκύλο μας.
Ποτέ κατά τη διάρκεια του μεσημεριού και ποτέ μην του δίνεται αμέσως μετά την προπόνηση άφθονο νερό, αλλά σταδιακά. Αυτό εξάλλου πρέπει είναι κανόνας, όχι μόνο για το καλοκαίρι. Ο σκύλος μας μπορεί να δροσιστεί πολύ πιο γρήγορα και πιο εύκολα, βρέχοντας το σημείο της κοιλιάς του. Με μελετημένη άσκηση ο σκύλος μας μπορεί να τα καταφέρει πολύ καλά ακόμα και τις ζεστές ημέρες.
Και κάτι ακόμα όσον αφορά την κολύμβηση. Πολλές φορές ακούμε από εκτροφείς ότι το κολύμπι κάνει καλό στην αντοχή και η αλήθεια είναι ότι κάποτε το πίστευα και εγώ. Ναι λοιπόν, για ένα κυνηγόσκυλο, για έναν σκύλο διάσωσης ή για τον σκύλο μας που απλά έχουμε και λατρεύουμε. Όχι όμως για να βελτιώσουμε την αντοχή των σκύλων που πρόκειται να τρέξουν σε εκθέσεις ή εξετάσεις εργασίας. Σίγουρα και εκεί γυμνάζεται η καρδιά και οι πνεύμονες, όμως άλλα μυϊκά σημεία τού σώματος δουλεύουν στην κολύμβηση και άλλα στον τροχασμό και τον καλπασμό, όπως επίσης σκελετός και τένοντες δεν γυμνάζονταικαθόλου. Ξέρετε κανέναν αθλητή του στίβου που η προπόνησή του να στηρίζεται στην κολύμβηση? Άλλο κολυμβητής άλλο δρομέας ή άλτης. Δεν είναι αυτό λοιπόν που χρειάζεται ο σκύλος μας για να πετύχουμε τους στόχους μας. Προς Θεού βέβαια, δεν λέω να μην κολυμπά ο σκύλος μας. Και αυτός και εμείς μαζί του. Σκεφτείτε εκείνες, έστω και εκείνους, που θα σας πλησιάσουν για να σας πούνε “δήθεν” πόσο θαυμάζουν τον τρόπο που κολυμπά!!
Μην έχουμε απαίτηση όμως να μας βγάλει 3 γύρους στο στίβο ( το μυαλό του θα είναι μάλλον στην παραλία…..). Άλλο το ένα λοιπόν και άλλο το άλλο.
Δέστε λοιπόν το σκύλο σας με το λουρί στη μηχανή ή το ποδήλατο σας και μάθετε τον να τροχάζει, πετάξτε του πολλές φορές το μπαλάκι (ή βάλτε τον να τρέξει αντί για εσάς πίσω από την/ τον ενδιαφερόμενο) για να μάθει να καλπάζει. Όπως και να έχει υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι που οδηγούν στην επιτυχία. Όλα τα είδη των προπονήσεων έχουν ένα κοινό, ότι το σώμα του σκύλου μας μπορεί να δέχεται κάποιο φορτίο. Όσο πιο καλά χτίσουμε την φυσική του κατάσταση τόσο πιο εύκολα θα μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτό το φορτίο.
Και μην ξεχνάμε, πολύ ήπια προπόνηση ίσον μηδέν προπόνηση.
Υπερβολή ίσον καταστροφή. Όλη η επιτυχία είναι στη σωστή δόση. Και αν ακόμα είστε από εκείνους που οι εκθέσεις και οι αγώνες σας αφήνουν αδιάφορους, ακόμα και τότε στη χειρότερη περίπτωση θα έχετε δίπλα σας έναν σκύλο που θα χαίρεται να ζει δίπλα σας.
Kλείνοντας, θα ήθελα να πω πως ότι έγραψα για τους σκύλους το ίδιο ακριβώς ισχύει και για μας. Είναι αλήθεια πώς έχουμε δει σκύλους που θέλουν να τρέξουν μέσα σε ένα στίβο αλλά που δυστυχώς τους απογοητεύουν οι κυναγωγοί τους….
