Εκτροφή σκύλων: Όσα θέλετε να ρωτήσετε…

Του Γιώργου Κωστόπουλου, εκπαιδευτή σκύλων- ειδικού συμπεριφοράς

Πως επιλέγει κανείς τον σωστό εκτροφέα; Πως μπορεί κανείς να ξεκινήσει εκτροφή μίας φυλής; Είναι η εκτροφή επάγγελμα ή χόμπι; Πρέπει να πωλούνται τα κουτάβια και αν ναι, πόσο; Γιατί στις εκθέσεις κερδίζουν συχνά οι σκύλοι των εκτροφέων;

Σύντομες και κατανοητές απαντήσεις στις συχνότερες ερωτήσεις γύρω από την εκτροφή σκύλων.

 Ποιός θεωρείται εκτροφέας; Επισήμως, εκτροφέας θεωρείται ο ιδιοκτήτης του θηλυκού τη στιγμή της γέννας. Στην ουσία είναι ο άνθρωπος που υπήρξε υπεύθυνος γιά την επιλογή του επιβήτορα, το ζευγάρωμα, τη γέννηση και ανατροφή των κουταβιών, καθώς και τη διάθεσή τους στους νέους ιδιοκτήτες και τη καθοδήγησή τους. Εκτροφέας θεωρείται και αυτός που πραγματοποιεί τη πρώτη του γέννα, και αυτός που πραγματοποιεί τη τριακοστή.

petformanceΤι είναι η «επωνυμία» εκτροφείου; Είναι συνήθως μία λέξη (το πολύ δύο-τρείς), η οποία συνοδεύει το όνομα του κάθε κουταβιού εκτροφής του συγκεκριμένου εκτροφέα, είτε πριν απ’ αυτό (πρόθεμα), είτε μετά (επίθεμα). Είναι με άλλα λόγια η «στάμπα» που χαρακτηρίζει και κοινοποιεί τους σκύλους του κάθε εκτροφέα. Η επωνυμία δίδεται μετά από αίτηση στον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδος και ΔΕΝ είναι απαραίτητη η προηγούμενη πραγματοποίηση γέννας. Μπορεί δηλαδή κανείς να έχει πάρει επωνυμία εκτροφείου πριν τη πρώτη του γέννα, ώστε μόλις αυτή γίνει, όλα τα κουτάβια να φέρουν τη «στάμπα» του εκτροφέα.

Τι είναι το εκτροφείο; Εκτροφείο είναι ο χώρος που πραγματοποιείται η εκτροφή. Μπορεί να είναι κάποιος χώρος του κήπου ή του κτήματος, μπορεί όμως και το γκαράζ, η κουζίνα, το υπνοδωμάτιο ή το διαμέρισμά μας, ειδικά αν εκθρέφει κανείς μικρόσωμες φυλές… Όλα σχετίζονται με το μέγεθος και την ιδιοσυγκρασία της φυλής, το διαθέσιμο χώρο και χρόνο, καθώς και την έκταση της εκτροφικής δραστηριότητας (δύο-τρείς θηλυκές και μία-δύο γέννες το χρόνο, ή δεκαπέντε θηλυκές και δέκα γέννες το χρόνο…).

Είναι οι εκτροφείς χομπίστες ή επαγγελματίες; Με τον όρο «εκτροφείς» ΔΕΝ εννοούμε τους κουταβοπαραγωγούς (φαινόμενο που συναντάται στις υπανάπτυκτες κυρίως χώρες) που αναπαράγουν μαζικά κουτάβια, τα οποία και διαθέτουν χονδρική σε μεσάζοντες (ντίλερς) και petshop. Αν εξαιρέσουμε λοιπόν την παραπάνω κατηγορία, η συντρηπτική πλειοψηφία των εκτροφέων ανά τον κόσμο (τώρα πια και στη χώρα μας) είναι χομπίστες, γιά τους οποίους η εκτροφή είναι χόμπι και όχι βιοποριστικό επάγγελμα. Ούτως η άλλως είναι πολύ δύσκολο να ζήσει κανείς εκτρέφοντας σκύλους. Βεβαίως υπάρχουν και εξαιρέσεις που αφορούν κάποιες εμπορικές φυλές, όμως ακόμα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η εκτροφική δραστηριότητα συνδιάζεται επιχειρηματικά με πανσιόν φιλοξενίας σκύλων, εκπαίδευση κ.λ.π

Ποιοί είναι οι λόγοι γιά να ασχοληθεί κανείς σαν χόμπι με την εκτροφή; Ο κάθε ένας μπορεί να έχει τους δικούς του προσωπικούς λόγους, όμως γιά τη πλειοψηφία θα λέγαμε: η ηθική ικανοποίηση της «δημιουργίας» ποιοτικών ζώων που θα διακριθούν στις εκθέσεις. Η ηθική ικανοποίηση της «δημιουργίας» ζώων που θα προσφέρουν πολλά χρόνια χαράς στους νέους ιδιοκτήτες τους. Οι γνωριμίες, επαφές και ανταλλαγές απόψεων με ανθρώπους απ’ όλο το κόσμο με κοινή αγάπη γιά τη φυλή. Η συμμετοχή στις εκθέσεις, ο συναγωνισμός και η διάκριση. Η μοναδική εμπειρία κάθε ξεχωριστής γέννας και ανατροφής των κουταβιών. Η προσπάθεια επιλογής των καλύτερων μορφολογικά και συμπεριφερολογικά. Η ηθική ικανοποίηση του να βλέπει κανείς πέντε χρόνια μετά ένα σκύλο εκτροφής του να κερδίζει στις εκθέσεις ή να γερνάει ευτυχισμένος στα χέρια άλλων, και πολλά πολλά άλλα…

westy

Πρέπει να πωλούνται τα κουτάβια; Σαφώς. Μία γέννα έχει πολλά έξοδα και ο εκτροφέας θα πρέπει τουλάχιστον να αποσβέσει τα έξοδά του. Επιπλέον, το οικονομικό αντίτιμο είναι ίσως η μοναδική έμπρακτη εξασφάλιση εκτίμησης και σεβασμού του ζώου και του γεγονότος ότι δεν θα βρεθεί στο δρόμο αν λερώσει το χειροποίητο χαλί ή το βαρεθούν τα παιδιά….

Ποιά πρέπει να είναι η τιμή πώλησης ενός κουταβιού; Οι τιμές πώλησης των κουταβιών καθορίζονται από πολλούς παράγοντες, όπως η ζήτηση και δημοτικότητα της φυλής, η σπανιότητα της, το μέγεθός της, η δυσκολία εκτροφής της (π.χ Μπούλντογκ), ο μέσος αριθμός κουταβιών σε γέννα της φυλής (πολλές μικρόσωμες φυλές έχουν μόνο 2-3 κουτάβια σε κάθε γέννα), η φήμη του εκτροφέα, καθώς και το κόστος ζωής και το ύψος του βασικού μισθού της χώρας. Στις περισσότερες προηγμένες ευρωπαικές χώρες η μέση τιμή κουταβιού, μίας μέσης φυλής, είναι  1.000 ευρώ. Στην Ελλάδα περίπου τα μισά.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα χομπίστικης εκτροφής αποτελούν οι σκανδιναβικές χώρες, όπου η μέση τιμή κουταβιού είναι μόνο 800 ευρώ  τη στιγμή που ο βασικός μισθός 1.800 έως 3.000 ευρώ.!

Πως μπορεί ένας ενδιαφερόμενος γιά κουτάβι να ενημερωθεί γιά τους εκτροφείς μίας φυλής ή ποιοί έχουν γέννα; Από τον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδος (τηλ. 210-8145165), τον Όμιλο φυλής (εάν υπάρχει), καθώς και από τις αγγελίες στα περιοδικά γιά σκύλους που κυκλοφορούν στα περίπτερα. Στην Ελλάδα ακόμα δυστυχώς η εκτροφική δραστηριότητα σε πολλες φυλές είναι χαμηλή, που σημαίνει ότι πιθανόν κανείς θα χρειαστεί να περιμένει κάποιο χρονικό διάστημα γιά κουτάβι.

Ποιός θεωρείται καλός εκτροφέας; Αυτός ο οποίος έχει τυπικά μορφολογικά, υγιή, φροντισμένα και καλού χαρακτήρα ζώα. Λογικό και αναμενόμενο είναι τα κουτάβια που προέρχονται από ζώα με τα πιό πάνω ποιοτικά χαρακτηριστικά να τα κληρονομήσουν αντιστοίχως. Φυσικά πρέπει να θυμόμαστε ότι η κληρονομικότητα είναι σε μεγάλο βαθμό ένα άγνωστο πεδίο και υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα κουτάβια κάθε γέννας.

Ο καλός εκτροφέας συμμετέχει σε εκθέσεις και προτρέπει και τους νέους ιδιοκτήτες κουταβιών του να το κάνουν προκειμένου να αναδειχθεί η μορφολογική ποιότητα και τυπικότητα των ζώων τους. Ακόμα, μελετάει τη γενεαλογία της φυλής και ενημερώνεται συνεχώς γιά τις διεθνείς εξελίξεις, συμβουλεύει και βοηθάει τους ιδιοκτήτες των κουταβιών του και προσπαθεί πάντα γιά το καλύτερο.

stafordΠοιά είναι τα πρώτα βήματα γιά να ξεκινήσει κανείς εκτροφή μίας φυλής; Να διαβάσει τουλάχιστον ένα καλό βιβλίο γιά τη φυλή και ένα γιά εκτροφή σκύλων, να επισκεφτεί εκθέσεις και να τη δεί/μελετήσει από κοντά, να επισκεφτεί εκτροφείς και ΚΥΡΙΩΣ να αποκτήσει ένα υψηλής μορφολογικής ποιότητας και γενεαλογίας θηλυκό ζώο, κουτάβι ή ενήλικο. Εάν η φυλή δεν υπάρχει ή είναι χαμηλής ποιότητας στην Ελλάδα, να σκεφτεί σοβαρά την εισαγωγή από ποιοτικό εκτροφείο του εξωτερικού.

Γιατί στις εκθέσεις κερδίζουν συχνά οι σκύλοι των εκτροφέων; Στις εκθέσεις οι κριτές κρίνουν σκύλους και όχι πρόσωπα και βέβαια κερδίζουν οι ποιοτικοί σκύλοι. Αυτοί, το πιθανότερο είναι ποιοτικής εκτροφής. Το γεγονός ότι συχνά αυτοί οι σκύλοι ανήκουν στους ίδιους τους εκτροφείς τους είναι αναμενόμενο και φυσικό α) διότι αναλογικά οι εκτροφείς παρουσιάζουν τη πλειοψηφία των συμμετεχόντων σκύλων μίας έκθεσης β) διότι συνήθως οι εκτροφείς έχουν κρατήσει από μία γέννα το καλύτερο ζώο γιά τους ίδιους (παγκόσμια πρακτική) και γ) διότι συνήθως γνωρίζουν να προετοιμάσουν, περιποιηθούν και παρουσιάσουν τα ζώα καλύτερα. Η μάθηση είναι κάτι που κατακτιέται με προσπάθεια και θέληση και η επιτυχία έρχεται σύντομα σε όσους έχουν δουλέψει γιά να την αποκτήσουν. Αντίθετα, τα παράπονα και η κακοπιστία δεν προάγουν κανέναν ατομικά, ούτε το χόμπι γενικά.

Να εμπιστευτώ τον εκτροφέα να μου επιλέξει κουτάβι; Βεβαίως, εφόσον του καθορίσετε σαφώς α) εάν ενδιαφέρεστε γιά κουτάβι εκθέσεων (show) ή συντροφιάς (pet) και β) τις συνθήκες διαβίωσης του ζώου (χώρος, ρουτίνα, μέλη οικογένειας, δυνατότητες γιά άσκηση), προκειμένου να προσπαθήσει να επιλέξει τον κατάλληλο χαρακτήρα και ιδιοσυγκρασία. Οι περισσότεροι εκτροφείς καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να ταιριάξουν «το κατάλληλο κουτάβι, στο κατάλληλο σπίτι».

Μαζί με το κουτάβι παίρνει κανείς και τον Γενεαλογικό Χάρτη (Pedigree); Συνήθως όχι. Προηγείται η απόκτηση του κουταβιού. Το pedigree κάθε κουταβιού εκδίδεται από τον Κ.Ο.Ε και αποστέλεται στον εκτροφέα μερικούς μήνες αργότερα. Τότε ο εκτροφέας το παραδίδει στον νέο ιδιοκτήτη. Σε περίπτωση οποιασδήποτε αμφιβολίας μπορεί κανείς να ενημερωθεί τηλεφωνικώς από τον Κ.Ο.Ε, εάν γιά τη συγκεκριμένη γέννα από την οποία ενδιαφέρεται να αποκτήσει κουτάβι έχει γίνει αίτηση καταχώρησης από τον εκτροφέα. Η αίτηση καταχώρησης προς τον Κ.Ο.Ε πρέπει να γίνει το αργότερο σε τριάντα (30) ημέρες από την ημερομηνία γέννησης των κουταβιών.