της Στέλλας – Λουΐζα Ματθαίου
Το Ουγγρικό Κόμοντορ είναι μεγαλοπρεπής σκύλος, σε μέγεθος αλλά και σε χαρακτήρα. Ο μεγαλύτερος σκύλος της Ουγγαρίας συνόδευσε τη Μαγυάρικη φυλή από την ανατολή όταν αποίκησε τη χώρα πριν 1.000 χρόνια. Στην Ουγγαρία αποκαλείται μέχρι και σήμερα “Ο Βασιλιάς των Σκύλων Εργασίας”.
Στην δουλειά και στο κοπάδι
Οι περισσότεροι όταν μιλούν για το Κόμοντορ συζητούν για το τρίχωμα του. Τον περιγράφουν με λέξεις που δεν του αρμόζουν όμως: γλύκας, ράστα, αρκούδα, σούπερ-Κανίς, κινητή φλοκάτη. Το πανέμορφο “κορδονάτο” τρίχωμα του είναι πράγματι αξιοθαύμαστο, όμως το Κόμοντορ είναι καθαρά σκύλος προστασίας, που ίσως να μην είναι αρκετά ήρεμος για όλες τις οικογένειες. Λόγω μεγέθους και χαρακτήρα, του ταιριάζει καλύτερα η ζωή της επαρχίας (κατά προτίμηση του βουνού) και λόγω προϊστορίας και ενστίκτων, ένα πολύ σταθερό, δυναμικό και έμπειρο αφεντικό. Κατατάσσεται δηλαδή, παρ’ όλες τις “μπούκλες”, όχι με τους σκύλους συντροφιάς, αλλά στην Ομάδα ΙΙ των Μολοσσοειδών. Στενά του ξαδέρφια είναι ο Ποιμενικός του Καυκάσου, το Ðïýëé, ο Ποιμενικός τη Νότιας Ρωσίας και ίσως το Θιβετιανό Μαστίφ. Επί αιώνες είναι ατρόμητος φύλακας (αντιμέτωπος με αρκούδες, λύκους και κλέφτες) των ζώων του αφεντικού του. Στην Ουγγαρία μεγαλώνει και σήμερα όπως τότε, με το κοπάδι του, το οποίο ξεκινά να προστατεύει σε ηλικία μόλις 3-4 μηνών!
Ο κατάλευκος μανδύας του (ασπίδα για την κακοκαιρία και τις επιθέσεις άλλων ζώων) δεν αποτελεί κανένα πρόβλημα: οι βοσκοί τον ξυρίζουν, μαζί με το κοπάδι, κάθε χρόνο. Το σημερινό Κόμοντορ, όπως τα περισσότερα σκυλιά προστασίας, έχει κληρονομήσει μια έντονη τάση να γίνεται νυχτόβιος καθώς ωριμάζει. Μένουν ξάγρυπνοι και αεικίνητοι τα βράδια από ένστικτο. Τότε είναι που ενώ ο βοσκός με την οικογένειά του βρίσκονται σε ζεστά κρεβάτια, από το σκοτάδι βγαίνουν πεινασμένοι λύκοι για να πλησιάσουν το κοπάδι. Ένα Κόμοντορ λέγεται πως κρατούσε σε απόσταση και την μεγαλύτερη αγέλη, ενώ δύο ήταν αρκετά για να την αφανίσουν. Οι σημερινοί εκπρόσωποι αυτής της εκπληκτικής φυλής, που προστατεύουν αγροκτήματα στις μέρες μας είναι εξ’ ίσου σοβαροί, επιμελείς και ατρόμητοι φύλακες. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούνται (περιέργως) τώρα στην Αμερική, όπου υπάρχουν ακόμα αρκετά μεγάλα αρπακτικά (κογιότ, λύκοι, πούμα, αγριόγατες, αρκούδες). Με την βοήθεια ενός Κόμοντορ αντιμετωπίζονται με απίστευτη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Ακούραστος, συνεργάσιμος και ολόκαρδα αφοσιωμένος
στο αφεντικό του, ένας τέτοιος σκύλος δεν είναι μόνο η πιο άξια επένδυσή του αλλά και ο καλύτερός του φίλος.
Σκύλος για σπίτι
Λόγω της μεγάλης ευφυΐας του, την ευκολία προσαρμογής του και της λατρείας του για τον άνθρωπο, το Κόμοντορ μπορεί να γίνει και “βασιλιάς των Σκύλων Συντροφιάς” με το ανάλογο αφεντικό. Είναι σπάνιος σκύλος ανά τον κόσμο (η πρώτη του εμφάνιση σε έκθεση ήταν το 1920 και μέχρι τότε ήταν μάλλον άγνωστη φυλή) όμως και λίγοι ξέρουν τι να σκεφτούν ή πως να φερθούν σ’ αυτόν τον παράξενο σκύλο.
Μάλλον θα παραμείνει σπάνιος γιατί είναι πολύ δύσκολος σκύλος στην ανατροφή, την εκπαίδευση, την συντήρηση, τη μεταφορά και την αναπαραγωγή του. Είναι μεγάλος (από 65-90 εκατοστά και 40-60 κιλά) αλλά και πολύ ενεργητικός (και μέσα στο σπίτι), και λιγότερο υπάκουος από τους πιο δημοφιλείς σκύλους εργασίας (Σνάουτσερ, Ντόμπερμαν, Ροτβάϊλερ, Γ.Π.). Είναι υπερβολικά κτητικός με τη περιοχή του (τα όρια της οποίας μπορεί να θεωρεί και τα όρια της… πόλης σας!) και πάρα πολύ γρήγορος και ευκίνητος.
Μια όμορφη συμβίωση απαιτεί αφεντικό υπομονετικό, κυριαρχικό, έξυπνο, θαρραλέο και δυναμικό. Υπομονετικό γιατί αργούν να ωριμάσουν τα Κόμοντορ (η θηλυκιά ίσως να μην έρθει σε οίστρο πριν τους 18 μήνες) και δεν μαθαίνουν πολύ γρήγορα να εκτελούν εντολές. Κυριαρχικός επίσης θα πρέπει να είναι ο άνθρωπος αυτός, επειδή έχουν την έμφυτη τάση να “παίρνουν το νόμο στα χέρια τους” και μόνο αν νιώσουν σίγουροι πως υπάρχει κάποιος σαφώς ανώτερος και πιο άξιος θα τον υπολογίσουν, θα τον εμπιστευτούν να πράξει εκείνος, θα τον σεβαστούν και τέλος θα τον υπακούσουν. Έξυπνος, για να ξέρει πως το ξύλο δεν ωφελεί σε τίποτα, ίσα-ίσα που δηλώνει ανασφάλεια, έλλειψη αυτοπεποίθησης και ψυχραιμίας, κάτι που ποτέ δεν θα ένιωθε ένας πραγματικός αρχηγός. Ο Έξυπνος θα εκπαιδεύει το κουτάβι του αργά και σταθερά, θα παίζει μαζί του και θα τον κοινωνικοποιεί όσο μπορεί (ιδίως στην κρίσιμη ηλικία των 2-4 μηνών). Θα τον φέρνει σε επαφή με πολύ κόσμο και ευγενικούς εμβολιασμένους σκύλους, (ναι, ακόμη κι όταν προορίζεται για φύλακας!).
Δεν είναι λίγα τα Κόμοντορ που επιτέθηκαν σε κάποιον “ύποπτο” βίαια, ενώ ήταν απλός περαστικός, ή στον σκουπιδιάρη… επειδή “έκλεβε τα σκουπίδια”. Όσους πιο πολλούς γνωρίσει τόσο πιο εύκολα θα είναι να ξεχωρίζει αργότερα τους καλούς από τους κακούς, να “διαβάζει” εκφράσεις και να προβλέπει καταστάσεις χωρίς να τις προκαλεί.
Κυριαρχικοί σκύλοι όπως το Κόμοντορ δοκιμάζουν σε μικρή ηλικία να φοβίσουν το αφεντικό τους. Αν δεν το κάνουν μικροί (4 μηνών) θα το κάνουν σίγουρα στην εφηβεία (8-12 μηνών), για να δουν αν μπορούν κάποια μέρα να αποκτήσουν τον τίτλο του αρχηγού. Εδώ χρειάζεται λίγο θάρρος και ψυχραιμία, ακόμη και αν φτάσει στο σημείο να επιχειρήσει να μας δαγκώσει ο σκύλος μας: ποτέ δεν πρέπει να δείξουμε φόβο. Τον κοιτάμε στα μάτια ψυχρά και αν δεν ηρεμήσει τον γυρνάμε ανάσκελα και τον κρατάμε εκεί μέχρι να του περάσει η κρίση “ηλιθιότητας” που τον έπιασε, κοιτάζοντας τον πάντα με ήρεμο αλλά αυστηρό βλέμμα.
Τα Κόμοντορ δεν είναι ιδανικοί σκύλοι για παιδιά (δεν ανέχονται πειράγματα), όμως τα μεγάλα παιδιά (13-18) είναι συχνά τέλειοι εκπαιδευτές / αφεντικά, καθώς έχουν μεγάλη όρεξη για παιχνίδι και σέβονται την ακεραιότητα του κουταβιού.
Το παράξενο τρίχωμα του
Το τρίχωμα του Κόμοντορ είναι υπέροχο. Εντελώς άοσμο (εκτός αν βραχεί βέβαια) και μαδάει σπάνια. Δεν βουρτσίζεται ποτέ, παρά χωρίζονται οι μπούκλες-κορδόνια με τα χέρια κάθε λίγες μέρες. Μερικές φορές φορμάρεται με ψαλίδι για ν’ ακολουθεί το σχήμα του σώματος ή άλλοτε αφήνεται να απλώνεται ως το έδαφος. Δεν πλένεται συχνά (το ταλκ βοηθάει να μένει καθαρό) ενώ μπορεί να κάνει 3-5 μέρες να στεγνώσει από το μπάνιο. Ο μανδύας του ενήλικου Κόμοντορ απαιτεί περίπου δύο φορές την εβδομάδα (από μια ώρα) χώρισμα και καθάρισμα με τα δάκτυλα από “σκουπιδάκια” που μαζεύει σαν φίλτρο. Το τρίχωμα του κουταβιού είναι απαλό, μα δείχνει μια τάση για κορδόνια, τα οποία δεν ολοκληρώνονται πριν το δεύτερο χρόνο ζωής του. Ο έφηβος σκύλος έχει κοντά κορδόνια με χνουδωτές φούντες στο τέλος.
Ο τελικός μανδύας έχει πυκνό, απαλό, μάλλινο σχεδόν υπόστρωμα (όπως του κουταβιού) και σκληρό εξωτερικό στρώμα, σπαστό ή κατσαρό. Τα δύο στρώματα παγιδεύονται μαζί σε μόνιμους και δυνατούς μεγάλους κόμπους που μοιάζουν με σχοινιά ή κορδόνια από κετσέ. Οι όμορφες αυτές “φούντες” γίνονται εντελώς μόνες τους. Ελάττωμα είναι το ίσιο ή απαλό τρίχωμα ή αυτό που δεν έχει κορδόνια μετά τα δύο χρόνια. Το δέρμα πρέπει να είναι γκρίζο (το ροζ είναι ελάττωμα), η μύτη μαύρη και τα μάτια σκούρου καστανού χρώματος.
Σημειώσεις για το Κόμοντορ
Τα Κόμοντορ ζουν για 12 περίπου χρόνια, χρόνος αρκετός για πληθώρα ευτυχισμένων στιγμών (ή πληθώρα μηνύσεων!). Αυτή η φυλή δεν απαιτεί μόνο χώρο, χρόνο και χρήμα, άσκηση, εκπαίδευση φροντίδα και υπομονή. Απαιτεί έρευνα. Ένα “τυχαίο” Κόμοντορ μπορεί να παρουσιάσει του κόσμου τα προβλήματα, από χαρακτήρα μέχρι υγείας. Δυσπλασία, έλλειψη μελανίνης, ανοιχτόχρωμα μάτια, έλλειψη δοντιών, δειλία ή επιθετικότητα, είναι προβλήματα ευκολότερο να αποφευχθούν με τη βοήθεια ενός καλού εκτροφέα. Αν σας αρέσει αυτή η φυλή υπάρχει μια που της μοιάζει πολύ (εξωτερικά και στον χαρακτήρα) αλλά ταιριάζει πολύ περισσότερο στο κλίμα και τα εδάφη της χώρας μας, ο Ποιμενικός της Νότιας Ρωσίας.
