ΟΝΟΜΑ: Border Collie ΧΩΡΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ: Βρετανία
ΚΑΤΑΤΑΞΗ: Ομάδα 1 (Ποιμενικοί) – Πρότυπο FCI Νο. 297
ΧΡΩΜΑ: Ποικιλία χρωμάτων, συνήθως με άσπρο – το οποίο δεν πρέπει να κυριαρχεί.
ΜΕΓΕΘΟΣ: Ιδανικό ύψος αρσενικά: 53 εκ., θηλυκά λιγότερο.
ΕΙΔΟΣ: Ποιμενικός προβάτων, πολυσχιδής σκύλος εργασίας, σύντροφος.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Επί αιώνες η εύφορη συνοριακή περιοχή μεταξύ Αγγλίας και Σκωτίας είναι παραδοσιακά κτηνοτροφική. Η γη είναι τραχιά, το κλίμα άστατο, ο χειμώνας σκληρός και η επιβίωση των αγροκτηνοτροφικών οικογενειών εξαρτιόταν πάντοτε κατά πολύ από την ικανότητα των σκυλιών τους να οδηγούν και να προστατεύουν τα κοπάδια των προβάτων. Αυτή η ζωή εξέλιξε ένα αρχέτυπο Κόλλι με εξαιρετική ευφυία, ευστροφία, αντοχή, ευελιξία και ικανότητα προσαρμογής. Η ικανότητά του για σκληρή εργασία, το ποιμενικό του στυλ, η άμεση ανταπόκριση και η εργονομική του μορφολογία αγγίζουν την τελειότητα. Από τον 16ο αιώνα, έχει αλλάξει ελάχιστα και θεωρείται το «αυθεντικό» κόλλι, το πρωταρχικό υλικό από το οποίο δανείστηκαν και εξελίχθηκαν όλα τα άλλα. Εξακολουθεί να βασιλεύει στο χώρο του ποιμένοντας κοπάδια προβάτων σε όλο τον κόσμο και να μονοπωλεί τους διαγωνισμούς ποιμενικών καθηκόντων – αλλά όχι μόνο: η εκπαιδευσιμότητά του τον εκτόξευσε στην κορυφή των σκύλων εργασίας και διακρίνεται σε κάθε κυνοφιλικό άθλημα, από τη διαγωνιστική υπακοή και το ατζίλιτυ εως οτιδήποτε άλλο σκεφτεί κανείς να εκπαιδεύσει ένα Μπόρντερ! Η μεσόμορφη κατασκευή και η εργονομική του ομορφιά δεν περνούν απαρατήρητες ούτε στους μορφολογικούς στίβους: το 1994 ένα θηλυκό Μπόρντερ ήταν Αναπληρωματική Καλύτερη Έκθεσης στο Crufts Dog Show. Πολύ δημοφιλής σ΄ όλο τον κόσμο, είναι από τους πολυπληθέστερους ποιμενικούς.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ: Επιμελής, έντονος, δυναμικός, ζωηρός, άγρυπνος, εκδηλωτικός και ευφυής, με άμεση ανταπόκριση. Εξαιρετικά «ρεφλέξ», αντοχή, επιμονή, εργατικότητα, εκπαιδευσιμότητα. Γερά νεύρα, χωρίς δειλία ή επιθετικότητα. Σκύλος κοινωνικός, εξωστρεφής, αρκετά ανεξάρτητος αλλά υπάκουος, πολύ θαρραλέος, εφευρετικός και προσαρμοστικός. Αδίστακτος και ενθουσιώδης στο έργο του, δρα με ένταση και πάθος και δημιουργεί ύψιστο βαθμό επικοινωνίας με τον άνθρωπο. Ιδανικός σκύλος εκπαίδευσης σε μεγάλη γκάμα καθηκόντων, συναγωνιστικός και ανταγωνιστικός, με ένστικτο χώρου και ομάδας, θερμόαιμος αλλά πολύ «ελέγξιμος».
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ: Αν δεν υπάρχει χώρος, πρέπει να υπάρχει χρόνος! Το Μπόρντερ μπορεί να ζήσει ακόμη και σε διαμέρισμα (όχι βέβαια στο μπαλκόνι ή στην ταράτσα) αρκεί να του αφιερώνετε πολλές ώρες την ημέρα, απασχολώντας και γυμνάζοντάς το. Η βόλτα με το λουρί δεν του αρκεί. Αυτός είναι σκύλος ανοικτών εκτάσεων που λατρεύει το ύπαιθρο και χρειάζεται κίνητρο για να ασκηθεί. Το παιχνίδι του είναι απαραίτητο και «παθιάζεται» μ΄ αυτό. Είναι σκύλος με έντονη προσωπικότητα, κυκλοθυμικός, μελαγχολικός και ενθουσιώδης ανάλογα. Χρειάζεται κατανόηση, αγάπη, συντροφιά και μια οικογένεια (λατρεύει τα παιδιά!) ικανή να δώσει δημιουργικές κατευθύνσεις στην αθλητικότητα και την ευφυία του. Δεν είναι μοναχικός και χρειάζεται την παρέα άλλων σκύλων και ζώων (αν και με τις γάτες χρειάζεται να εθιστεί από μικρή ηλικία).
ΥΓΕΙΑ: Πολύ καλή αν τρέφεται με ισορροπημένη δίαιτα και ασκείται αρκετά (δηλαδή πολύ!). To τρίχωμά του έχει μέτριες απαιτήσεις σε περιποίηση. Όλες οι φυλές κόλλι παρουσιάζουν εγγενείς οφθαλμολογικές παθήσεις: τα αναπαραγωγικά ζώα πρέπει να ελέγχονται τακτικά και να είναι απαλλαγμένα από κληρονομικές ασθένειες.
ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΙΩΣΕΙΣ: Κυνόφιλοι με κάποια εμπειρία στην αγωγή ποιμενικών εργασίας και αθλητικά ενδιαφέροντα. Οικογένειες που μπορούν ν΄ αφιερώσουν χρόνο σε κυνοφιλικά σπορ όπως διαγωνιστική υπακοή, ατζίλιτυ κ.λ.π. Το Μπόρντερ έχει υψηλό ένστικτο παιχνιδιού και τα ομαδικά παιχνίδια του είναι απαραίτητα για την ψυχική του ανάπτυξη και εκτόνωση. Δημιουργεί έντονους δεσμούς με τους οικείους του, αλλά δεν είναι σκύλος που προσκολλάται δουλικά ή εξαρτάται συναισθηματικά. Θα τον εκτιμήσουν ιδιαίτερα εκείνοι που έχουν ανάλογη προσωπικότητα και απολαμβάνουν ένα σκύλο ικανό να μοιραστεί μια ζωή έντονης δραστηριότητας, εξωστρεφή, κοινωνική και ενδιαφέρουσα. Η ζωή σ΄ ένα τεράστιο κήπο δε λέει τίποτα για το Μπόρντερ: χρειάζεται κάποιο νόημα, καθήκον και κίνητρο για να είναι ευτυχισμένο. …
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Υψηλή εργονομία, μεσόμορφη ανθεκτική κατασκευή, μεγάλη αντοχή στις καιρικές συνθήκες (τρίχωμα παντός καιρού), εξαιρετική όραση και ακοή (τα αφτιά του Μπόρντερ είναι μισοπεσμένα, όχι όρθια!), αίσθηση χώρου και απόστασης, «τρισδιάστατη» λογική, σκύλος υψηλού ενστίκτου και ενέργειας. Ικανός για επίλυση προβλημάτων, αντιμετωπίζει τους οικείους του προστατευτικά αλλά δεν είναι φύλακας, παρ΄ ότι γνωρίζει πολύ καλά την οριοθέτηση του περιβάλλοντός του. Το Μπόρντερ είναι ποιμενικός ειδικευμένος την καθοδήγηση και τον έλεγχο του κοπαδιού, όχι στην άμυνα εναντίον φυσικών εχθρών – αν και υπάρχουν Μπόρντερ που έχουν εκπαιδευτεί με επιτυχία σε καθήκοντα άμυνας και η μαχητικότητα της φυλής είναι μεγάλη. Η ευφυία του τυπικού Μπόρντερ στρέφεται στην πρόληψη και την αποφυγή των κινδύνων, όχι στην κατευθείαν αντιμετώπισή του. Λατρεύει τα παιχνίδια επαναφοράς και δεν είναι άμοιρος ιχνηλατικών ικανοτήτων. Ελέγχει το ποίμνιό του με μοναδικά χαρακτηριστικό στυλ και χρησιμοποιεί το έντονο βλέμμα του για να το κατευθύνει. Οι αντιδράσεις του είναι ακαριαίες και οι επιταχύνσεις του εκρηκτικές. Εξαιρετικός στις σχέσεις του με όλα τα ζώα, όταν του έχει δοθεί η κατάλληλη ανατροφή. Αντιδρά νευρικά σε συνθήκες απομόνωσης και ανίας. Η δραστηριότητά του είναι πολύ υψηλή και μπορεί να γίνει κουραστική σε «καθιστικούς» τύπους. Το Μπόρντερ δεν μπορεί να ζήσει σαν αργόσχολος τεμπέλης…
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Περιορισμός, συνθήκες εγκλεισμού (η φυλή δεν ευδοκιμεί στο σκυλόσπιτο ή την αλυσίδα), σκληρότητα, έλλειψη κοινωνικοποίησης και ενδιαφερόντων. Παρ΄ ότι διακρίνεται από την εξαιρετική του εκπαιδευσιμότητα, το Μπόρντερ αντιδρά θετικά στην θετική κινητοποίηση, όχι στον καταναγκασμό. Όταν βαριέται, γίνεται καταστροφικό, νευρικό, καταναγκαστικός γαβγιστής και θορυβοποιός στα όρια της υστερίας. Μέσα στο στήθος του χτυπά μια μεγάλη καρδιά που λατρεύει τους ανοικτούς χώρους, την ελευθερία, τη φυσική ζωή του υπαίθρου και τη σκληρή δουλειά. Δεν είναι υποτελής ούτε υπερευαίσθητος, αλλά σκύλος με μεγάλες ικανότητες που δεν πρέπει να μείνουν ανικανοποίητες, γιατί αλλιώς το Μπόρντερ γίνεται ένας φυλακισμένος μέσα στο ίδιο του το σώμα. Το κοφτερό μυαλό και η «αφύσικα» υψηλή του αντίληψη (ανταποκρίνεται στις εντολές με νοήματα και σφυρίγματα από μεγάλη απόσταση) είναι ένας εκρηκτικός συνδυασμός, ικανός για το καλύτερο και για το χειρότερο, εξαρτάται με το αν ο ιδιοκτήτης του είναι ανάλογα προικισμένος ή όχι….
