Του Γιώργου Κωστόπουλου, εκπαιδευτή σκύλων- ειδικού συμπεριφοράς
Φώτο. Ν. Φωτακόπουλος
Με απλά λόγια, μην ταΐζετε το σκύλο σας λιχουδιές από το τραπέζι την ώρα που τρώτε. Ακούγεται λογικό, κατανοητό και εύκολο. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκύλων το έχουν ακούσει σαν συμβουλή, το ξέρουν και βεβαίως συμφωνούν. Και αυτοί οι ίδιοι το κάνουν… Τι συμβαίνει; Γιατί δεν πρέπει να γίνεται και γιατί γίνεται τόσο συχνά; Πως το εκλαμβάνει ο σκύλος και τι συνέπειες μπορεί να υπάρχουν;
Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πρώτα τη ψυχολογία και τη φύση του σκύλου, γιατί ο άνθρωπος, είπαμε, άβυσσος…
Θυμηθείτε λίγο τα περί κοινωνικής ιεραρχίας στα σύνολα/ αγέλες λύκων και των απογόνων τους των σκύλων. Σε κάθε αγέλη υπάρχει ένας αρχηγός, συνήθως το ισχυρότερο αρσενικό (sorry girls…), ο οποίος καθοδηγεί και προστατεύει την αγέλη. Όμως και ανάμεσα στα υπόλοιπα μέλη της υπάρχει μια αυστηρά καθορισμένη κοινωνική ιεραρχία και κάθε μέλος έχει τη θέση του. Διαφορετικά η αναρχία θα επέφερε αστάθεια και η αστάθεια συνεχείς προστριβές που θα διέλυαν τη συνοχή, άρα και την ύπαρξη της αγέλης. Συνειδητοποιεί κανείς ότι η έννοια «ιεραρχία» είναι βαθιά χαραγμένη στη ψυχή, το μυαλό και τα γονίδια του σκύλου και άμεσα συνδεδεμένη με την ίδια την ύπαρξή του.
Ας δούμε τώρα πως τα πιο πάνω «παχιά λόγια» μπορεί να λειτουργήσουν, με ένα πρακτικό παράδειγμα κοντά στο θέμα μας: Η αγέλη των λύκων περιπλανιέται μέρες πεινασμένη στο χιονισμένο βουνό, ώσπου τελικά καταφέρνει να σκοτώσει ένα εξασθενημένο ελάφι. Παράλληλα, σε ένα ξέφωτο μεγαλούπολης, μια άλλη αγέλη, αδέσποτων σκύλων, εξίσου πεινασμένη, βρίσκει μια πλαστική σακούλα γεμάτη αποφάγια χασαποταβέρνας… Τι θα γινόταν αν και στις δυο περιπτώσεις όλα τα πεινασμένα μέλη της αγέλης διεκδικούσαν ταυτοχρόνως όλη την λεία; Ομηρικοί καβγάδες που θα οδηγούσαν ακόμη και σε θύματα, άρα απώλεια για την αγέλη. Μα ο σκοπός είναι η συντήρησή της… Εδώ ακριβώς επεμβαίνει η κοινωνική ιεραρχία. Με ένα μαγικό τρόπο, σαν από βουβή συμφωνία, ο αρχηγός της πρώτης αγέλης θα πάρει θέση στη κοιλιακή χώρα και θα φάει τα καλύτερα κομμάτια (το στομάχι και τα σπλάχνα) ενώ οι υπόλοιποι θα ξεκινήσουν από το δέρμα γύρω-γύρω, μέχρι εκείνος να χορτάσει, για να συνεχίσουν. Στη δεύτερη αγέλη ο αρχηγός θα ανοίξει πιθανόν τη σακούλα, θα επιλέξει το μεγαλύτερο κομμάτι, θα αποσυρθεί για να το απολαύσει και αλίμονο σε όποιον δεν κάνει πέρα όταν επανέλθει για το επόμενο…
Πρώτα η ιεραρχία
Αν εμπεδώσατε το μήνυμα ότι η ιεραρχία και ο σεβασμός της είναι απόλυτα συνδεδεμένα όχι μόνο με τη ψυχοσύνθεση, αλλά την ίδια τη δυνατότητα ύπαρξης του σκύλου τότε σας ανταμείβω με αλλαγή κλίματος. Ξεχάστε τα αίματα, τα σπλάχνα, τα κόκαλα και τις σακούλες και ας μεταφερθούμε στη κουζίνα το σαλόνι ή τη κρεβατοκάμαρα, την ώρα του γεύματος του δικού σας ή των παιδιών σας. Στο ίδιο καρέ βρίσκονται σίγουρα κάπου εκεί κοντά δυο λαμπερά μάτια με ένα βλέμμα που λυγίζει και σίδερο. Αν μάλιστα στην άκρη του κάτω χείλους εμφανίζεται δειλά και λίγο σαλάκι, τότε πια δεν αντιστέκεται ούτε το ατσάλι… Και έτσι απλά και χωρίς πολύ σκέψη γίνεται το πρώτο λάθος… Οι δικαιολογίες πάρα πολλές: «μου ραγίζει τη καρδιά έτσι που με κοιτάει», «είναι τόσο χαριτωμένη όταν με κοιτάει μ΄ αυτό το βλέμμα», «πεινάει. Δεν χόρτασε και θέλει συμπλήρωμα», «αισθάνεται/ αισθάνομαι καλύτερα αν του δώσω μόνο ένα κομμάτι», «δεν μ΄ αφήνει να φάω ήσυχα αν δεν της δώσω», «γαβγίζει και κλαίει»… Και ο κατάλογος συνεχίζεται. Και θα συνεχίζεται για όσο αντιμετωπίζουμε το σκύλο μόνο συναισθηματικά και μόνο με ανθρώπινα κριτήρια. Άνθρωποι είμαστε και δεν αδικώ κανέναν για τον τρόπο σκέψης του στο συγκεκριμένο θέμα. Δεν έχουμε όμως χρέος να κατανοήσουμε τη φύση του ζώου με το οποίο εμείς αποφασίσαμε να συζήσουμε και να το αντιμετωπίσουμε κατάλληλα; «Μα ένα κομματάκι ψωμί τι κακό μπορεί να κάνει;» Ακόμα και ένα κομμάτι ψωμί (που τις περισσότερες φορές είναι κέικ, ζαμπόν, τυρί, φιστίκι, μπισκότο κ.ο.κ.) σημαίνει ότι μοιραζόμαστε τη «λεία» μας. Και μοιρασιά σημαίνει εξομοίωση. Όμως η έννοια ισότητα είναι άγνωστη στο σκύλο. Ή άρχει ή άρχεται. Ποιος είναι τώρα ο υποτιθέμενος αρχηγός που δεν μοιράζεται το κομμάτι του και τρώει πρώτος; Σίγουρα όχι εσείς πάντως. Μπορεί ούτε και ο σκύλος ακόμη, όμως είναι στο σωστό δρόμο. Την επόμενη φορά θα απαιτήσει φαγητό την ώρα που τρώτε με πιο έντονο τρόπο. Τα σκυλιά χαμηλής κυριαρχικής τάσηςκοιτώντας μας στα μάτια με το περίφημο δυστυχισμένο- μελιστάλακτο- ικετευτικό look ή/και σιγοκλαίγοντας ή/και κουνώντας την ουρά ή/και «ξύνοντας» με το πόδι τους το μπούτι ή το χέρι μας, ενώ εκείνα με πιο έντονη τάση κυριάρχησης γαβγίζοντας, τραβώντας τα ρούχα μας ή το τραπεζομάντιλο, βάζοντας τα μπροστινά πόδια επάνω στο τραπέζι ή ακόμα και το στόμα τους απευθείας στο πιάτο μας… Ο σεβασμός που θα έπρεπε να μας έχουν έχει χαθεί (με προεκτάσεις δυστυχώς στη γενικότερη συμπεριφορά του ζώου, από απλή ανυπακοή έως σοβαρότερα προβλήματα), ενώ τα γεύματά μας μετατρέπονται σταδιακά σε εφιάλτη. Κι όλα αυτά «για ένα τόσο δα κομματάκι ψωμί»… ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΙΤΕ
Εκπαιδεύστε το σκύλο σας στην υπακοή και ζητάτε του την εντολή «Κάτω-Μείνε» όση ώρα γευματίζετε. Και σαν γενική αρχή, να τρώτε πρώτα εσείς και μετά να ταΐζετε το σκύλο. Γιατί, μη ξεχνάτε: Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΡΩΕΙ ΠΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΣ!
