Κείμενο-Φώτο: Kynology.gr
Όσο και αν δεν θέλετε να το πιστέψετε ή αλήθεια είναι αυτή: Ο σκύλος σας δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας «πολιτισμένος» λύκος…
Αρκεί να παρατηρήσετε την συμπεριφορά του και τους κώδικες επικοινωνίας του για να επιβεβαιώσετε πώς έχετε σπίτι σας έναν εξημερωμένο άγριο!
Μερικές φορές οι σκύλοι μας είναι διασκεδαστικοί, άλλες φορές μας ταλαιπωρούν και γενικά μας μπερδεύουν. Παρόλο που ο σκύλος έχει γίνει γνωστός ως «ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου», οι συνήθειές του δεν ταιριάζουν πάντα με το πρότυπο συμπεριφοράς που θεωρείται κοινωνικά αποδεκτό από τους ανθρώπους. Γι’ αυτό το λόγο πολλοί ιδιοκτήτες συχνά αναρωτιούνται γιατί ο σκύλος τους επιμένει να κάνει κάποια πράγματα.
Η απάντηση σ` αυτή την ερώτηση καθώς και σε πολλές άλλες που αφορούν τη συμπεριφορά του σκύλου είναι η εξής: Αν κοιτάξει κανείς κάτω από την επιφάνεια του σημερινού σκύλου, θα βρει ακριβώς από κάτω έναν λύκο να παραμονεύει. Πολλή από τη συμπεριφορά που επιδεικνύει ένας σκύλος έχει περάσει μέσα του σαν ένστικτο από το λύκο μέσα από 12.000 χρόνια εκτροφής. Αν ο σκύλος σας ζούσε ακόμη στη φύση αυτή ακριβώς η συμπεριφορά θα του έδινε τη δυνατότητα να επιβιώσει.
Το σημάδι της παρουσίας του
Οι λύκοι κυνηγούν σε αγέλες έτσι, στη φύση, η επικοινωνία είναι πολύ σημαντική. Ένας απ` τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας είναι η χρήση της έντονης αίσθησης όσφρησης που διαθέτουν. Οι σκύλοι ακολουθούν την ίδια διαδικασία, γι` αυτό αφήνουν τη μυρωδιά τους στις βόλτες τους. Όταν οι σκύλοι ουρούν, οι φερομόνες στα ούρα τους είναι ικανές ν` αφήσουν πίσω τους έναν πλούτο πληροφοριών σχετικά με την αισθηματική και σεξουαλική κατάσταση του σκύλου, καθώς και πριν από πόση ώρα ήταν στην περιοχή. Γι` αυτό το λόγο ο σκύλος σας φαίνεται να κολλάει σε κάθε κολώνα συναντάει. Μυρίζει προσεκτικά και παίρνει τις πληροφορίες που άφησαν άλλοι σκύλοι προτού αφήσει και το δικό του μήνυμα.
Τα αρσενικά σκυλιά σηκώνουν το πόδι τους όταν αφήνουν τη μυρωδιά τους. Αυτή η κίνηση εξυπηρετεί έναν σημαντικό σκοπό, διότι φέρνοντας το μήνυμά τους στο ύψος της μύτης είναι πιο πιθανό να το προσέξει κάποιος άλλος σκύλος. Καθιστά επίσης σίγουρο ότι η μυρωδιά δε θα μπερδευτεί με άλλες του επίπεδου εδάφους. Τα θηλυκά τείνουν να μην αφήνουν τη μυρωδιά τους με τον ίδιο έντονο τρόπο, παρόλο που μερικά σηκώνουν το πόδι τους όταν ουρούν. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή η σκύλα είναι ιδιαίτερα κυριαρχική, ή μπορεί να έχει διδαχθεί αυτή τη συμπεριφορά αντιγράφοντας κάποιον αρσενικό σκύλο.
Εξίσου σημαντικά για το σκύλο είναι τα μηνύματα που αφήνει με τα κόπρανα. Οι άνθρωποι τείνουν να θέλουν να ξεφορτωθούν τα δικά τους όσο πιο γρήγορα γίνεται, αλλά ο σκύλος έχει πολύ περισσότερα να κερδίσει από του απλά να ανακουφιστεί. Όταν ο σκύλος λερώνει χρησιμοποιεί τους πρωκτικούς αδένες του για να αφήσει ισχυρές οσφρητικές πληροφορίες για τους άλλους σκύλους. Αυτό βοηθάει το σκύλο να μαρκάρει την περιοχή του, που μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των λύκων στη φύση.
Έτσι εξηγείται γιατί μερικοί σκύλοι προτιμούν να επιλέγουν συγκεκριμένα σημεία για την ανακούφισή τους, συχνά μυρίζοντας και κάνοντας κύκλους για μερικά λεπτά προτού αποφασίσουν. Μερικοί σκύλοι μετά διαφημίζουν τη μυρωδιά τους σκάβοντας το έδαφος με τα πίσω τους πόδια. Πολλοί ιδιοκτήτες πιστεύουν λανθασμένα ότι οι σκύλοι τους προσπαθούν να καλύψουν όσα έκαναν. Στην πραγματικότητα, ανακατεύοντας το έδαφος, αφήνουν ένα ορατό μήνυμα στα άλλα σκυλιά που λέει: «έλα και μύρισε εδώ!».
Πέρα από το ορατό μήνυμα, αφήνουν και περισσότερη μυρωδιά. Σκάβοντας το έδαφος ελευθερώνονται φρέσκιας οσμές από το χώμα που είναι πιθανό να τραβήξουν την προσοχή. Μερικοί επίσης πιστεύουν ότι ο σκύλος αφήνει επιπλέον μυρωδιές μέσω αδένων στα πόδια του καθώς κλωτσάει το χώμα. Πάντως, αυτές είναι μάλλον πιο αδύναμες οσμές απ` ότι αυτές των κοπράνων.
Η …ενέδρα του λύκου
Στη φύση, οι λύκοι πρέπει να κυνηγούν για να επιβιώσουν. Παρόλο που εμείς δίνουμε έτοιμη την τροφή καθημερινά στα κατοικίδιά μας, αυτά διατηρούν ακόμη μερικά από τα βασικά κυνηγετικά ένστικτα. Τα ένστικτα μερικών φυλών έχουν εκλεπτυνθεί ώστε να τους δίνουν τη δυνατότητα να υπηρετούν έναν εργασιακό σκοπό. Στα τσοπανόσκυλα, το ποιμενικό ένστικτο έχει ενδυναμωθεί με την εκτροφή. Μπορούμε να δούμε μια αγέλη λύκων να φέρεται με παρόμοιο τρόπο όταν κυνηγά. Βεβαίως, η διαφορά είναι ότι οι λύκοι τελικά θα χωρίσουν ένα ζώο από το κοπάδι για να το σκοτώσουν.
Η συμπεριφορά του κυνηγού συχνά παραμένει και στους κατοικίδιους σκύλους μας. Ακόμα και στο παιχνίδι, ένας σκύλος μπορεί να ενεδρεύει κάποιον άλλον, να σέρνεται χαμηλά στο έδαφος και μετά να πετάγεται την τελευταία στιγμή, καθώς αυτός πλησιάζει πιο κοντά. Το κυνηγητό επίσης είναι σπουδαίος τρόπος παιχνιδιού για τα σκυλιά και μερικά διατηρούν ακόμη έντονο το ένστικτο να κυνηγούν άλλα ζώα όπως γάτες, λαγούς ή σκίουρους. Σε μερικά σκυλιά πάντως, αυτό το ένστικτο είναι τόσο έντονο που αν πιάσουν το ζώο θα το σκοτώσουν, τινάζοντάς το από τη μία πλευρά στην άλλη από το λαιμό μέχρι αυτός να σπάσει.
Παρόλο που ο σκύλος δε χρειάζεται να σκοτώσει για να τραφεί, το ένστικτο μπορεί να είναι αδύνατο να αγνοηθεί. Αυτή η συμπεριφορά του τινάγματος, που χρησιμοποιείται για να σπάσει το λαιμό του θηράματος, μπορεί επίσης να παρατηρηθεί με παιχνίδια στο σπίτι ή στις βόλτες. Οι σκύλοι συχνά αρπάζουν τα παιχνίδια τους και μετά τα τινάζουν με μανία από τη μία πλευρά στην άλλη μέχρι να τα «σκοτώσουν».
Παρόλο που τέτοιου είδους συμπεριφορά μπορεί να είναι δυσάρεστη για μας, έχει εντυπωθεί στο μυαλό των σκύλων μας και η ανάγκη είναι ακατανίκητη.
Αν και είναι αποτελεσματικοί κυνηγοί, οι λύκοι πρέπει επίσης να βασίζονται και στα ψοφίμια για να επιβιώσουν. Αντίθετα από των γάτων, το σχήμα των δοντιών του λύκου δείχνει ότι δε βασίζεται αποκλειστικά στο φρέσκο κρέας για τροφή. Φυτά, μούρα και ψοφίμια μπορούν να συμπληρώσουν τη διατροφή του λύκου αν το κυνήγι δεν είναι αρκετό. Βασικά, ο λύκος δοκιμάζει οτιδήποτε βρει στις περιπλανήσεις του.
Οι σκύλοι έχουν διατηρήσει το ένστικτο του να προσπαθούν να φάνε τα πάντα. Αν του δοθεί η ευκαιρία, ο σκύλος θα δοκιμάσει κομμάτια χαρτιού και πλαστικού που βρίσκει στο σπίτι.
Θα βρει επίσης να δοκιμάσει τα πιο περίεργα πράγματα στη βόλτα. Σάπιες ουσίες ή ακόμη και κόπρανα από άλλα ζώα. Όσο αηδιαστικό κι αν είναι αυτό για μας, για το σκύλο είναι απόλυτα φυσιολογικό, αφού έτσι κι αλλιώς δε διαθέτει ιδιαίτερα εκλεπτυσμένη αίσθηση της γεύσης.
Μερικές φορές ένας σκύλος που από τη διατροφή του λείπουν ένζυμα, τα αποκτάει τρώγοντας κόπρανα. Μπορεί πάντως αυτή η συμπεριφορά να γίνει κακή συνήθεια, η οποία ενθαρρύνεται ανεπανόρθωτα από έντρομους ιδιοκτήτες, των οποίων η αντίδραση μπορεί να φαίνεται σαν ένα είδος παιχνιδιού στο σκύλο.
Η χρήσιμη ….βρωμιά
Για μας τους δύστυχους ιδιοκτήτες, ακόμα χειρότερη από την επιθυμία του σκύλου να τρώει αυτές τις ουσίες, είναι η επιθυμία του να κυλιέται σ` αυτές από καιρού εις καιρόν. Σε μερικούς σκύλους, αυτή η ανάγκη είναι πιο έντονη απ` ότι σε άλλους. Όταν αυτοί οι σκύλοι βρίσκουν ουσίες που μυρίζουν έντονα, αρχικά τρίβουν πάνω τους τα πόδια τους και τέλος κυλιούνται με το λαιμό. Αν μέχρι τότε, ο ιδιοκτήτης τους δεν τους έχει τραβήξει μακριά, καταλήγουν να κυλιούνται ολόκληροι.
Εδώ αντικατοπτρίζονται πάλι οι κυνηγετικές καταβολές του σκύλου. Ένας λύκος που παραμονεύει τη λεία του μπορεί να προδοθεί από τη μυρωδιά του, η οποία μπορεί να αναγνωριστεί από το άλλο ζώο. Αν όμως, η μυρωδιά που αφήνει ανήκει σε κάτι μη απειλητικό, όπως ενός βούβαλου, μάλλον δε θα ξεσηκώσει συναγερμό. Μερικοί πιστεύουν ότι το κύλισμα σε μια ουσία που μυρίζει έντονα μπορεί να αυξάνει την κυριαρχία του σκύλου μέσα στην αγέλη κι είναι σίγουρα αλήθεια ότι τα άλλα μέλη της αγέλης θα δείξουν τεράστιο ενδιαφέρον για ένα ζώο που έχει κυλιστεί όταν επιστρέφει σ` αυτά.
Καθώς είναι αγελαία ζώα, οι λύκοι συχνά έχουν ένα ή δύο μέλη που δρουν ως παρατηρητές για την αγέλη και γαβγίζουν για να προειδοποιήσουν τους άλλους για οποιονδήποτε επικείμενο κίνδυνο. Συνήθως αυτά δεν είναι τα πιο κυριαρχικά μέλη της αγέλης αλλά κάποια απ` τα άλλα. Αυτό το σύστημα βοηθάει να εξασφαλιστεί ότι τα μικρά θα προστατευτούν και οι περιοχές κυριαρχίας θα διατηρηθούν. Στο σπίτι, ο κατοικίδιος σκύλος, μπορεί να επιδεικνύει ένα παρόμοιο είδος προειδοποίησης σ` εμάς, τους αρχηγούς της αγέλης, όταν κάποιος περνάει έξω απ` το σπίτι. Ενώ για μας αυτό το άτομο μπορεί να μην αποτελεί απειλή, για το σκύλο μπορεί να παραβιάζει τα όρια της περιοχής μας.
Συχνά οι σκύλοι γαβγίζουν στους ταχυδρόμους επειδή εισβάλουν στην περιοχή μας βάζοντας κυριολεκτικά τα χέρια τους μέσα στο σπίτι μας. Η συμπεριφορά αυτή του σκύλου γίνεται πιο έντονη με το γεγονός ότι αφού αυτός γαβγίσει ο ταχυδρόμος φεύγει. Για το σκύλο αυτό σημαίνει ότι κατάφερε να διώξει μακριά τον εισβολέα, παρόλο που εμείς ξέρουμε ότι ο ταχυδρόμος έχει απλά πάει να παραδώσει γράμματα στο διπλανό σπίτι.
Η εκτροφή έχει κάνει αυτό το ένστικτο του φύλακα ιδιαίτερα έντονο σε κάποιους σκύλους, όπως οι Γερμανικοί Ποιμενικοί, τα Ντόμπερμαν και τα Ροτβάϊλερ. Αυτές είναι μεγάλες, δυνατές φυλές, αλλά ακόμη κι ένα Γιόρκσαϊρ Τέριερ παραμένει λύκος στην καρδιά του και θα γαβγίσει για να προστατεύσει την περιοχή του.
Είναι απόλαυση να γνωρίζουμε ότι, παρόλο που οι άνθρωποι μπορέσαμε να αλλάξουμε την εμφάνιση του λύκου τόσο ώστε να μην αναγνωρίζεται μέσα από χρόνια επιλεκτικής εκτροφής, υπάρχουν κάποια πράγματα που αντιστέκονται στην επέμβασή μας. Κι αυτό αξίζει να το θυμηθούμε την επόμενη φορά που θα βγάλουμε το «λύκο» μας βόλτα.
