κείμενο: Άντρεα Φωτιάδη
φωτο: Ν. Φωτακόπουλος
Ο σκύλος που κυνηγάει έξω όλες τις γάτες και δεν αφήνει μια ποντικότρυπα, χωρίς να σκάβει με τις ώρες και με φανερή ευχαρίστηση, μοιράζεται το σπίτι του το καλαθάκι του με μια γάτα και αφήνει το παπαγαλάκι να κάνει μπάνιο στο δοχείο με το νερό του. Σαν να μένουν σε αυτό το σώμα δυο ψυχές.
Πολλά σκυλιά που είναι άγριοι κυνηγοί στο εξωτερικό τους περιβάλλον, συμπεριφέρονται μέσα στο σπίτι σαν αρνάκια. Αλλά εδώ υπάρχουν μεγάλες διαφορές, στο πως συμπεριφέρονται με άλλα μέλη του σπιτιού. Μερικά σκυλιά ανέχονται απλώς άλλα ζώα, ενώ με άλλα γίνονται πραγματικοί φίλοι. Μερικά συμπεριφέρονται άψογα μέσα στο σπιτικό περιβάλλον που συμβιώνουν και μεταλλάζονται σε κυνηγούς, όταν βλέπουν την ‘δικιά’ τους γάτα έξω στον κήπο.
Μερικοί υποστηρίζουν ότι ο σκύλος δεν αναγνωρίζει τα «οικεία» σε αυτόν ζώα έξω από το γνώριμο περιβάλλον. Πιο πιθανόν είναι, ότι ο σκύλος δεν αποδέχεται πλήρως το άλλο ζώο, απλώς ανέχεται την παρουσία του στο σπίτι.
Σκυλιά που συμβιώνουν με πολλά διαφορετικά είδη κατοικιδίων (γάτες, ωδικά πτηνά, κουνέλια, ινδικά χοιρίδια) στο ίδιο σπίτι έχουν τις προτιμήσεις τους σε μερικά από αυτά. Έτσι μπορεί να προκαλέσει προβλήματα η αντικατάσταση ενός ζώου που απεβίωσε με ένα άλλο του ίδιου είδους.
Στην φύση δεν υπάρχει περίπτωση ‘φιλίας’ ανάμεσα σε θήραμα και θύτη. Μόνο υπό την ανθρώπινη προστασία αναγκάζονται να συμβιώνουν. Έτσι ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος να εξασφαλίσει μια ειρηνική συμβίωση όλων των ζώων. Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποφέρει από την ανάγκη του ανθρώπου να ‘συλλέγει’ κατοικίδια διαφόρων ειδών. Πάντα πρέπει να έχει υπόψη του ότι μερικά είναι κατοικίδια από την φύση τους τελείως αντίθετα.
Τα ζώα μας δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει μια ‘ανάμικτη’ αγέλη . Πράγμα που περιμένουν οι άνθρωποι από τα ζώα, αλλά ίδιοι έχουν πολλές φορές πρόβλημα να το δεχτούν (βλ. ρατσισμός).
Τα μικρά κατοικίδια, που πρέπει κατά κανόνα να φοβούνται για την ακεραιότητα τους, δείχνουν πολλές φορές αξιόλογο θάρρος ενάντια στους φυσικούς τους εχθρούς. Μάλλον είναι η απέραντη περιέργεια τους ,που υπερβαίνει τον φόβο όσο νιώθουν ασφάλεια. Μεγάλα σκυλιά δείχνουν συνήθως μια μεγάλη ανεκτικότητα απέναντι σε μικρά ζωάκια (παπαγαλάκια, χάμστερ, ινδικά χοιρίδια, κουνέλια)
Η φράση «σαν το σκύλο με την γάτα» είναι μάλλον ξεπερασμένη. Σε πολλά σπίτια την διαψεύδουν με την άριστη συμβίωση, πολλές φορές και με μια φιλία μεταξύ τους.
Δεν χρειάζεται μαγικές ικανότητες για να συνηθίσουν σκυλιά άλλα κατοικίδια και να συμβιώνουν αρμονικά στο ίδιο σπίτι.
Ο σκύλος είναι από φύση του ζώο αγέλης που χρειάζεται συντροφιά. Όταν δεν βλέπουν το καινούργιο μέλος της αγέλης σαν εισβολέα και ο άνθρωπος ξεκαθαρίζει από την αρχή ότι δεν πρόκειται για ‘ζωντανή τροφή’, ο σκύλος αποδέχεται το γεγονός γρήγορα. Πιο εύκολα είναι, όταν μεγαλώνουν κουτάβια με πολλά διαφορετικά ζώα, αν και η αδεξιότητα και τα μυτερά δόντια των κουταβιών μπορούν να είναι μια πηγή κινδύνου για άλλα μικρότερα κατοικίδια.
Στην πραγματικότητα υπάρχουν συνήθως μεγάλα χρονικά διαστήματα πριν την απόκτηση του ενός ζώου μέχρι το επόμενο. Έτσι ένας ηλικιωμένος σκύλος μπορεί να βρεθεί ξαφνικά αντιμέτωπος με μια γάτα ή αντίστροφο. Εκτός από μερικές δύσκολες περιπτώσεις, μπορεί να πάει καλά. Μόνο ζώα που έχουν ζήσει αρνητικές εμπειρίες με το άλλο ζώο μπορούν να έχουν αξεπέραστη εχθρότητα ή φοβίες. Μια αλλαγή συμπεριφοράς, μέσω της εκπαίδευσης δεν είναι πάντα αποτελεσματική και απαιτεί από τον εκπαιδευτή πολλές γνώσεις και υπομονή.
Κάθε κατοικίδιο έχει δικαίωμα για την αξιοπρεπή διαβίωση του. Δεν είναι λύση να κρατιούνται μικρότερα ζώα εφ’ όρου ζωής σε κλουβιά (πχ. Χάμστερ, ινδικά χοιρίδια,) για να μην τα φάει ο σκύλος.
Προϋπόθεση για ανάμικτη παρέα κατοικίδιων είναι να υπάρχει για το κάθε ζώο ένα μέρος που είναι αποκλειστικά δικό του και εκεί μπορεί να κοιμηθεί, να φάει και να νιώθει ασφάλεια, χωρίς να το ενοχλούν τα άλλα ζώα. Για μικρότερα ζώα αυτό είναι συνήθως το κλουβί τους το οποίο μπορούν να επισκεφτούν, όποτε νιώθουν την ανάγκη. Το κλουβί τοποθετείται έτσι, ώστε τα ενοχλητικά σκυλιά δεν μπορούν να το φτάσουν, να το ξύσουν με τα νύχια τους ή να παραφυλάνε μπροστά από αυτό με τις ώρες. Στην ανάγκη τα ζώα πρέπει να κρατιούνται σε διαφορετικά δωμάτια. Μην αφήνετε τον σκύλο να πλησιάσει το κλουβί, επειδή πρέπει να μάθει ότι εκεί δεν έχει καμία δουλειά. Σκυλιά που αναγνωρίζουν τον άνθρωπο σαν αρχηγό της αγέλης δεν αργούν να το καταλάβουν. Με την καθημερινή συμβίωση και την ευγενική μεταχείριση του ανθρώπου με όλα τα ζώα, μικρά τετράποδα ή πτηνά γρήγορα αντιλαμβάνονται πως ανήκουν και αυτά στην αγέλη.
Πρόβλημα μπορεί να φέρει το γεγονός, όπου τα κατοικίδια βγαίνουν από τα κλουβιά τους. Τρέξιμο στο πάτωμα ή πέταγμα πάνω από το κεφάλι του σκύλου, μπορούν να ξυπνήσουν τον κυνηγό μέσα του. Αρχικά πρέπει να γίνονται τέτοιες βόλτες πάντα υπό την επιτήρηση του ανθρώπου, μέχρι να έχει συνηθίσει ο σκύλος και να μην δείχνει κανένα απολύτως ενδιαφέρον πια.
Καλό είναι να είναι ο άνθρωπος πάντα παρών, επειδή ένα ινδικό χοιρίδιο που περνάει κάτω από τα πόδια του σκυλού ή τρώει από το πιάτο του μπορεί να αναγκάσει τον σκύλο να καταφέρει μια γρήγορη και ίσως θανατηφόρα δαγκωνιά. Παπαγαλάκια και μικρά τρωκτικά είναι πολλές φορές πολύ θαρραλέα και ξεχνούν κάθε φόβο, όταν έχουν συνηθίσει την παρουσία του σκύλου.
Οι γάτες δεν είναι οπωσδήποτε θήραμα στα μάτια του σκύλου, παρά μόνο εισβολείς, οι οποίοι καταλαμβάνουν το ίδιο χώρο και τρώνε και το ίδιο φαγητό. Οι διαφορές του σκύλου με τις γάτες δεν οφείλονται, όπως πιστεύεται στην διαφορετική γλώσσα του σώματος των δυο, αλλά στο γεγονός ότι ο σκύλος βλέπει την γάτα σαν ένα τελείως διαφορετικό ζώο. Έτσι είναι περίεργος και την πλησιάζει, μαθαίνοντας πολλές φορές με αυτόν τον τρόπο ότι δεν έχει να κάνει με ένα ανυπεράσπιστο πλάσμα. Από τότε μπορεί να αποφύγει τις γάτες ή να γίνει εχθρός τους. Για αυτόν το λόγο είναι σημαντικό να γίνονται οι πρώτες συναντήσεις γάτας –σκύλου πάντα προσεχτικά και να αποφεύγονται οι επιθέσεις. Η γάτα πρέπει να έχει έναν δρόμο για ξεφύγει από τον σκύλο και ο σκύλος δεν πρέπει να την φτάσει. Μικρά γατάκια δείχνουν συνήθως μεγάλη εχθρότητα ενάντια σε σκύλους. Για αυτό είναι καλό να κρατιέται ο σκύλος σε απόσταση μέχρι να τον συνηθίσει το γατάκι. Οι μεγάλες γάτες δεν είναι πάντα εύκολα να συνηθίζουν έναν σκύλο. Πανικός ή μεγάλη επιθετικότητα μπορούν να γίνουν πολύ κουραστικά για τον σκύλο και τον ιδιοκτήτη. Εάν υπάρχουν δυο δωμάτια και τα ζώα κρατιόνται χωριστά στην αρχή, υπάρχει ελπίδα να μάθουν να ανέχονται ο ένας τον άλλον βήμα- βήμα. Σημαντικό είναι να έχει η γάτα την τουαλέτα και το φαγητό της σε μέρη όπου δεν φτάνει ο σκύλος. Επίσης να μπορεί να κοιμάται κάπου όπου ο σκύλος δεν έχει εύκολη πρόσβαση. Μερικές γάτες τρώνε με χαρά από το πιάτο του σκύλου, γίνονται όμως πολύ άγριες όταν γίνεται το αντίστροφο.
Καλό είναι να ταΐζετε τα δυο ζώα την ίδια ώρα. Ανάλογα με την περίπτωση μπορούνε να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες, μέχρι να γίνεται κάποια συμφιλίωση μεταξύ των δυο.
Αλλά τελικά είναι ωραίο θέαμα να έχουμε μια συλλογή κατοικίδιων που ζούνε ειρηνικά μαζί στο ίδιο σπίτι. Δεν είναι καθόλου ακατόρθωτο. Στο δικό μου σπίτι ζούσαν πολύ αρμονικά, για πολλά χρόνια, τέσσερα σκυλιά, δυο ινδικά χοιρίδια, δυο παπαγαλάκια, δυο γάτες και ένα κουνέλι. Όλοι ήταν ελεύθερα σε τακτικά διαστήματα και όχι συνεχώς κλεισμένα σε κλουβιά.
