ΟΝΟΜΑ: Γιουγκοσλαβικός Ποιμενικός Σκύλος Σαρπλανίνατς (Jugoslovenski Ovcarski Pas- Sarplaninac)
ΧΩΡΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ: Γιουγκοσλαβία
ΚΑΤΑΤΑΞΗ: Πρότυπο FCI Νο 41, Ομάδα 1 (Ποιμενικοί)
ΕΙΔΟΣ: τσοπανόσκυλο και φύλακας.
ΜΕΓΕΘΟΣ: μέσο ύψος αρσ. 62 εκ., θηλυκού 58 εκ., αντίστοιχα βάρη 35-45 και 30-40 κιλά.
ΧΡΩΜΑ: Μονόχρωμο αλλά με αποχρώσεις, λευκός, γκρίζος, καστανόγκριζος με διάφορους τόνους που δίνουν την εντύπωση διχρωμία ή πολυχρωμίας.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ: Ήρεμος, φιλήσυχος, καλοπροαίρετος αλλά και αυστηρός σκύλος, πολύ αφοσιωμένος, αξιόπιστος και αδιάφθορος. Ιδιοσυγκρασία δυνατή, διάθεση ισορροπημένη, πολύ προστατευτικός, αδρός και «αρρενωπός» τύπος, αρκετά πρωτόγονος, απέριττος και τραχύς, ικανός για πρωτοβουλία, πολύ αμυντικός.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Φαίνεται πως ήρθε στην περιοχή από την Ασία, κατά την προϊστορική περίοδο των μεγάλων μεταναστεύσεων και πρέπει να είναι συγγενικός του ελληνικού και των άλλων ποιμενικών της βαλκανικής. Ο αυθεντικός τύπος παρέμεινε αναλλοίωτος στις περιοχές της Γιουγκοσλαβίας όπου ανθίζει ακόμα η εκτροφή βοοειδών και αιγοπροβάτων. Είναι φύλακας των κοπαδιών απέναντι στους φυσικούς εχθρούς τους. Η ονομασία της φυλής προέρχεται από την ομώνυμη οροσειρά (Σαρπλανίνα) στη νοτιοανατολική περιοχή της πατρίδας του, όπου οι σκύλοι αυτοί εκτρέφονται από τα αρχαία χρόνια και ακόμη υπάρχουν σε αφθονία, ενώ στις μέρες μας έχουν εξαπλωθεί σ΄ όλη τη Γιουγκοσλαβία αλλά παραμένουν σπάνια εκτός αυτής. Αναγνωρίστηκε από την F.C.I. το 1939 ως Ιλλυρικός Ποιμενικός Σκύλος (Illirski ovchar) αλλά το 1957 η Διεθνής Κυνολογική Ομοσπονδία δέχτηκε την πρόταση του Κυνολογικού Ομίλου της χώρας προέλευσης για την αλλαγή του ονόματος της φυλής. Χρησιμοποιείται επίσης σε στρατιωτικές χρήσεις και σαν σκύλος καθηκόντων ασφαλείας.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ: Ο Σαρπλανίνακ έχει ένα ιδιαίτερο, αποτραβηγμένο και τραχύ, εσωστρεφή χαρακτήρα που απαιτεί ανάλογα ιδιαίτερη μεταχείριση. Σκύλος της υπαίθρου, υπερήφανος και αρκετά ανεξάρτητος, χρειάζεται έντονη κοινωνικοποίηση, δραστηριότητες, άσκηση, σεβασμό, κατανόηση, χρόνο και υπομονή για ν΄ αναπτυχθεί σωστά. Η εκπαίδευσή του δεν μπορεί να επαφίεται σε αρχαρίους.
ΥΓΕΙΑ: Πολύ καλή αν προέρχεται από αξιόπιστο εκτροφείο και ανατραφεί σωστά στο απαιτητικό στάδιο της ανάπτυξής του, που είναι μακροχρόνιο και απαιτεί ισορροπημένη δίαιτα, συντηρητική άσκηση για την αποφυγή πρόκλησης ζημιών στο σκελετό και τις αρθρώσεις, καθώς και μοιρασμένα στα δυο ημερήσια γεύματα. Τ΄ αναπαραγωγικά ζώα, όπως όλες οι ογκώδεις και μεγαλόσωμες φυλές, χρειάζονται έλεγχο για ισχιακή δυσπλασία.
ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΙΩΣΕΙΣ: Το φυσικό περιβάλλον του είναι η ορεινή ύπαιθρος αλλά μπορεί να προσαρμοστεί στις ημι-αστικές περιοχές υπό όρους. Ο απομονωτισμός στη διαβίωση του θα ενισχύσει την επιφυλακτική φύση του και θα τον κάνει απρόβλεπτο στις επαφές του με ξένους ανθρώπους και σκύλους, κάτι που δεν συνιστάται αφού, αν αποκτήσει επιθετικές συνήθειες αυτός ο σκύλος εύκολα βγαίνει εκτός ελέγχου. Δεν πρέπει να τον εμπιστεύεται κανείς σε χέρια άπειρων κυνοφίλων που δεν είναι ικανοί να τον ιεραρχήσουν και να τον διαπαιδαγωγήσουν σωστά. Σέβεται τα παιδιά αν τον σέβονται κι εκείνα, ενώ το τυπικό άτομο είναι αβλαβές για όλα τα οικιακά ζώα, αν έχει ανατραφεί με υπευθυνότητα και προσοχή.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Γεροδεμένος, άνω του μέσου μεγέθους σκύλος, με αρμονική δομή, σκληρότριχος, με πυκνό, διπλό μανδύα. Δυνατή σκελετική και μυϊκή διάπλαση, ισχυρό κεφάλι με ρύγχος κοντύτερο από το κρανίο, σκουρόχρωμη χρωστική και μάτια, πεσμένα αυτιά. Ο κορμός είναι μεγαλύτερος σε μήκος από το ύψος του σκύλου. Ουρά μακριά, θυσανωτή, μέτριες και ισόρροπες γωνιώσεις, ισχυρά άκρα και πέλματα, εκτεταμένος διασκελισμός, ελαστικό δέρμα, το τυπικό χρώμα είναι βασικά μονόχρωμο με αποχρώσεις και τόνους του καστανόφαιου ή του λυκόγκριζου. Σκύλος που τείνει να υπακούει με ζήλο ένα μόνο πρόσωπο, γίνεται καλός φύλακας χώρου και εξακολουθεί να είναι εξαιρετικό τσοπανόσκυλο για βοοειδή και αιγοπρόβατα.
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: η εκπαίδευση του Σαρπλανίνακ σε καθήκοντα άμυνας που περιλαμβάνει δάγκωμα είναι υπόθεση που δεν επιτρέπεται ν΄ αναλαμβάνει ο οποιοσδήποτε που δεν έχει γνώση της φυλής. Επίσης, η παραμέληση του τριχώματος του και η λανθασμένη δίαιτα μπορούν να του προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Δεν είναι σκύλος για διαμέρισμα.
