κείμενο: Στέλλα Ματθαίου
φωτο: Ν. Φωτακόπουλος
Ο χαρακτήρας του Λαγωνικού του Αφγανιστάν είναι πολυσύνθετος. Μ΄ έναν σκύλο αυτού του μεγέθους και ενέργειας, είναι πάντα καλή ιδέα πριν αγοράσει κανείς κουτάβι να ελέγξει προσεκτικά τον χαρακτήρα των γονέων του. Οι εκτροφείς της φυλής έχουν καταφέρει να την ομορφαίνουν συνέχεια με το πέρασμα των χρόνων, όμως με το να δίνουν έμφαση στη μορφολογία τόσα χρόνια υπάρχει πληθώρα από δειλά, άγρια, ανυπάκουα, ή απλώς “χαζά” Άφγκαν. Τώρα όλα τα σωστά εκτροφεία αφοσιώνονται στο να παράγουν καλούς χαρακτήρες περισσότερο από ποτέ. Αφού οι εκτροφείς θεωρούν ότι ο χαρακτήρας του Άφγκαν έχει πρωτεύουσα σημασία, έτσι πρέπει να σκέφτονται και οι υποψήφιοι αγοραστές.
Από την άλλη, ακόμη και ένα Άφγκαν με “σωστό” χαρακτήρα μπορεί να είναι μεγάλος “μπελάς”! Οι περισσότεροι εκτροφείς θα συμφωνούσαν στο εξής: “Δεν έχει καμία σημασία πόσα διαφορετικά σκυλιά έχει μεγαλώσει κανείς – δεν θα ξέρει να μεγαλώσει Άφγκαν μέχρι να μεγαλώσει Άφγκαν.” Η λέξη κλειδί στην ανατροφή (ή εκπαίδευση) ενός Άφγκαν είναι η λέξη ισορροπία. Δεν πρέπει ποτέ να πιστέψει ο σκύλος πως έχει μεγαλύτερη αξία από το αφεντικό του, και ούτε το αφεντικό να πιστέψει πως ο σκύλος δεν έχει αξιοπρέπεια. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει πως ειναι σχετικά εύκολο για έναν Αφγανικό Λαγωνικό να πιστέψει πως το αφεντικό του δεν είναι άξιο να είναι αρχηγός. Σύντομα θ΄ αρχίσει να είναι ανυπάκουος (ή περισσότερο ανυπάκουος απ΄ ότι είναι ήδη) και να “εκπαιδεύει” εκείνος τον ιδιοκτήτη του, “απαιτώντας” συνέχεια (χάδια, φαγητό, την ησυχία του) με γκρίνια ή “φωνές” (τα Άφγκαν δεν γαβγίζουν, “φωνάζουν”) ή και επιθετικότητα.
Επειδή αυτός ο σκύλος είναι ευαίσθητος, απότομες αλλαγές συμπεριφοράς τον ενοχλούν αφάνταστα. Θέλει γαλήνη και ηρεμία για να εκπαιδευτεί σωστά, σε συνδυασμό με πολλή, πολλή αγάπη, και επιβράβευση. Η πολλή αγάπη θα του “κλέψει” την καρδιά και θα τον παρακινήσει να μάθει γρήγορα, όμως μόνο αν ο κύριός του είναι απόλυτος για το τι επιτρέπεται και το τι όχι, θα μπορέσει να γίνει τέλειος σύντροφος. Πρέπει να μάθει από κουτάβι ποια είναι η καλή συμπεριφορά και ποια όχι και, προπαντός, ποια συμπεριφορά είναι αδιανόητη ή ανεπίτρεπτη.
Εκρηκτική συμπεριφορά
Ένα παράδειγμα ανεπίτρεπτης συμπεριφοράς είναι η “έκρηξη οργής” που συναντιέται τόσο συχνά στη φυλή, κι όμως δεν πρέπει να συμβαίνει μετά τον πέμπτο μήνα του κουταβιού. Είναι κάτι παρόμοιο μ΄ αυτό που κάνουν τα παιδιά (τα κακά παιδιά) όταν νευριάζουν και αρχίζουν να “τα σπάνε” ή να χτυπούν τις γροθιές τους στο πάτωμα ουρλιάζοντας. Όχι, ένα μικρό Άφγκαν δεν θα χτυπά τις γροθιές του στο πάτωμα, αλλά, αν το έκανε, ποια είναι η σωστή αντίδραση του γονιού / αφεντικού; Να το αγνοήσει εντελώς ή να το δείρει; Αν το Άφγκαν αποφασίσει πως η βόλτα του θα συνεχιστεί παρ΄ όλο που το τραβάτε για να πάτε σπίτι κι αρχίσει να σας τραβάει σ΄ άλλη κατεύθυνση και να ωρύεται και να ουρλιάζει σαν να το σφάζουν, (Ναι, ουρλιάζουν μια χαρά τα Άφγκαν…), αν ήταν παιδί θα μπορούσατε να προσποιηθείτε ότι το παρατάτε και φεύγετε, πράγμα που θα το έκανε να συμμορφωθεί αμέσως. Όμως δεν μπορούμε να παρατήσουμε ένα εκνευρισμένο κουτάβι, που μπορεί σε 5 λεπτά να βρίσκεται… από την Ομόνοια στη Νέα Σμύρνη αν αποφασίσει να τρέξει, (αν και θα ΄ταν τέλειο να τρέχει έτσι, σε περιφραγμένο χώρο όπου δεν θα κινδύνευε). Η μόνη λύση είναι να ξεκινήσουμε γρήγορα για το σπίτι με ξένοιαστο και γοργό ρυθμό, αγνοώντας το “υστερικό” κουτάβι που σέρνουμε μαζί μας, και ελπίζοντας πως δεν θα μας δει κανείς που θα ειδοποιήσει τη φιλοζωική…
Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε στο κουτάβι είναι: “Άδικα χτυπιέσαι. Όταν λέω “πάμε” εννοώ… ΤΩΡΑ και όχι όποτε θέλεις εσύ.” Αν το μαλώσουμε γιατί “έφαγε” τον καναπέ και μας αγνοεί για την υπόλοιπη μέρα από υπερηφάνεια, θα πρέπει να το αγνοήσουμε ακόμα περισσότερο. Έτσι μόνο θα έρθει μετανιωμένο και φρόνιμο να μας “ζητήσει συγγνώμη”. Πολλοί εκπαιδευτές θα χαρακτήριζαν παράλογη τέτοια “ανθρωπομορφική” συμπεριφορά προς σκύλο, όμως το Άφγκαν δεν πιστεύει πως είναι σκύλος, νομίζει πως είναι διασημότητα – ούτε καν απλός άνθρωπος! Άντε λοιπόν να το πείσεις αλλιώς…
Οι ιδιοκτήτες με τα πιο “φρόνιμα” Άφγκαν είναι αυτοί που παρακολούθησαν πολύ το σκύλο τους και ασχολήθηκαν μαζί του σε διάφορα περιβάλλοντα. Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο αν ξεκινήσει κανείς από νωρίς και ονομάζεται από τους εκπαιδευτές: “κοινωνικοποίηση του κουταβιού”. Τα Άφγκαν έχουν μεγαλύτερη ανάγκη την κοινωνικοποίηση από τις περισσότερες φυλές, επειδή είναι περισσότερο ανεξάρτητοι χαρακτήρες από τις περισσότερες άλλες φυλές. Αν ας πούμε, το ευέλικτο Άφγκαν σας δεν έχει ξαναδεί ιερωμένο με ράσο, μπορεί να τρομάξει ή ν΄ αγριέψει πολύ, παρ΄ όλες τις προσπάθειές σαν να το πείσετε ότι είναι απλώς ένας “άνθρωπος του Θεού”, ενώ μια άλλη φυλή θα ηρεμούσε πιο εύκολα…
Το Άφγκαν “έχει δικό του μυαλό” και δεν εμπιστεύεται εύκολα, από τη στιγμή που θεωρεί πως κατάλαβε μια κατάσταση. Γι΄ αυτό και ένα σωστό αφεντικό θα ξεκινήσει να του δείχνει τις ομορφιές του κόσμου όταν ο σκύλος είναι 2-2,5 μηνών. Μέχρι τον τέταρτο μήνα, το κουτάβι θα πρέπει να έχει έρθει σ΄ επαφή τουλάχιστον με ότι βρίσκεται στη γειτονιά του: γάτες, παιδιά, ηλικιωμένους, ιερωμένους κλπ., και με οικιακά αντικείμενα όπως η ηλεκτρική σκούπα και -εννοείται!- το στεγνωτήρα των μαλλιών… Έτσι αποφεύγουμε απρόβλεπτη συμπεριφορά (ή και ατυχήματα) στο μέλλον. Όσα περισσότερα πράγματα γνωρίσει από νεαρή ηλικία, όσες περισσότερες εμπειρίες έχει από κουτάβι, τόσο πιο σταθερός, ήρεμος, και ευτυχισμένος σκύλος θα γίνει όταν μεγαλώσει.
Ωριμάζει αργά…
Ό,τι προβλήματα και να συναντήσει το αφεντικό ενός Άφγκαν (επιθετικότητα, καταστροφικότητα, δειλία) δεν πρέπει να χάσει την υπομονή και την ελπίδα του. Αυτή η φυλή αργεί πολύ να ωριμάσει. Φτάνει την εφηβεία στους 18-24 μήνες (ενώ οι περισσότερες φυλές στους 7-9 μήνες) και δεν είναι παράξενο μια θηλυκιά να μην έχει οίστρο μέχρι να γίνει 2 ετών. Άρα έχουμε πολύ χρόνο μέχρι να δούμε τον τελικό χαρακτήρα του σκύλου μας και χρόνο να διορθώσουμε ανεπιθύμητη συμπεριφορά ή κακές συνήθειες, έτσι ώστε αυτός ο τελικός χαρακτήρας να είναι του “πρίγκιπα” ή της “πριγκίπισσας” που ονειρευόμαστε…
Δυστυχώς όμως, σε λάθος χέρια, υπάρχει επίσης αρκετός χρόνος να καταστραφεί ο χαρακτήρας του Άφγκαν και να προκληθεί ανεπιθύμητη συμπεριφορά, σ΄ ένα κουτάβι που είχε μεν τις καλύτερες προδιαγραφές, όμως ποτέ δεν έπαψε να είναι και ευαίσθητο στις επιρροές από κακές εμπειρίες κι εντυπώσεις…
