Του Γιώργη Ταξιδευτή
Είναι λυπηρό το γεγονός ότι πολλά σκυλιά υποφέρουν από κάποιου είδους κακοποίησης κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Η κακοποίηση μπορεί να λάβει τη μορφή σωματικών επιθέσεων ή τιμωρίας αν και πολλά κατοικίδια ζώα υποφέρουν από την σιωπηλή κακοποίηση της παραμέλησης. Όταν η κακοποίηση γίνεται κατά τη διάρκεια του ευαίσθητου σταδίου της ανάπτυξης ενός σκυλιού, μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις για το υπόλοιπο της ζωής του, ακόμα και αν ο σκύλος στη συνέχεια απομακρύνεται από το περιβάλλον στο οποίο έχει κακοποιηθεί.
Ένα σκύλος μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να ανακάμψει από μια κακή κατάσταση, αλλά ένας νέος, ευαίσθητος σκύλος θα εμφανίσει διαρκώς ψυχικά σημάδια. Συχνά θα χρειάζεται παρότρυνση/καλόπιασμα (προκειμένου να εμπιστευτεί) για να βγει από το καβούκι του) και το πιο πιθανό είναι να μην μπορέσει ποτέ να εμπιστευτεί 100%.
Μορφές κακοποίησης
Η κακοποίηση έχει πολλές μορφές
• Πρόωρος απογαλακτισμός
• Μερική ή ολική κοινωνική απομόνωση
• Στέρηση της φυσικής εμπειρίας μάθησης
• Περιορισμός σε μικρά κλουβιά
• Λεκτική ή σωματική τιμωρία (φωνές, ξύλο)
• Ακατάλληλη φροντίδα (ακατάλληλη διατροφή, περιποίηση και υγιεινή)
• Σκόπιμη ή απερίσκεπτη πρόκληση χρόνιου στρες ή πόνου
Η αντίδραση του σκύλου στην κακοποίηση
Είτε είναι σκύλος, είτε γάτα, ή άλλο είδος, η καθολική απάντηση στην κακοποίηση είναι δυσπιστία, κοινωνική απόσυρση, σωματική αδράνεια και κατάθλιψη. Θα δούμε ένα σκυλί στη γωνία ενός δωματίου, μη τολμώντας να εξερευνήσει το περιβάλλον του. Αυτός ο φόβος μπορεί να επεκταθεί προς τον έξω κόσμο, κάνοντας το σκυλί αγοραφοβικό (φόβος των ανοιχτών χώρων). Σκυλιά που έχουν υποστεί μεγάλου βαθμού κακοποίηση μπορεί να μην θέλουν ή δεν ξέρουν πώς να παίξουν. Θα παραμείνουν σε επαγρύπνηση, μοναχικά και ήσυχα.
Αυτά είναι τα γενικά συμπτώματα. Ειδικά σημάδια, μπορεί να αντανακλά το είδος της κακοποίησης που υπέστη ο σκύλος. Για παράδειγμα, εάν ένας νεαρός σκύλος έχει αναγκαστεί να περάσει πολλές ώρες μόνος του, μπορεί να φοβάται την επιστροφή αυτής της κατάστασης με τέτοια ένταση ώστε να συνδεθεί υπερβολικά με την οικογένεια του και μπορεί να παρουσιάσει έντονο άγχος όταν χωρίζεται από αυτήν. Εναλλακτικά, μπορεί απλώς να φοβάται ότι θα μείνει μόνο του – μια ελαφρώς διαφορετική κατάσταση.
Τα σκυλιά που δεν έχουν εκτεθεί σε ανθρώπους κατά τις πρώτες 12-14 εβδομάδες της ζωής τους και δεν έχουν κατορθώσει να τους αποδεχτούν πλήρως, σπάνια μπορούν να γίνουν κατοικίδια. Σκύλοι που έχουν υποστεί δυσμενή μεταχείριση από τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, μπορεί να έχουν εχθρικές τάσεις προς τους ξένους για το υπόλοιπο της ζωής τους. Η κακοποίηση και η παραμέληση έχουν και άλλες σοβαρές συνέπειες. Οι συμπεριφορικές αδυναμίες που προκύπτουν από την ακατάλληλη εκτροφή μπορεί να απειλήσει τη ζωή των σκύλων, γιατί αυτά τα σκυλιά δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν κατάλληλα σε διαφορετικές καταστάσεις
Πώς θα αποκαταστήσουμε ένα κακοποιημένο σκυλί
Πρώτα απ όλα, μην περιμένετε τα πράγματα να αλλάξουν κατά τη διάρκεια μιας νύχτας. Επίσης δεν πρέπει να έχετε πολύ υψηλές προσδοκίες για το τελικό αποτέλεσμα. Χρειάζεται χρόνο για να μετατραπεί ένα μοναχικό κακοποιημένο σκυλί σε μια φιλική συντροφιά. Ακόμα κι έτσι, μην περιμένετε ένα θαύμα. Θα είναι απίθανο να επιτευχθεί πλήρης επίλυση των ζητημάτων. Τα κακοποιημένα σκυλιά μπορούν να γίνουν μέλη μιας ανθρώπινης οικογένειας , αλλά η ολοκληρωμένη κοινωνικοποίηση είναι σχεδόν αδύνατη.
Ωστόσο η επιχείρηση μιας τέτοιας θεραπείας είναι μια θετική πρόσκληση και εκείνοι που έχουν αποκομίσει μια επιτυχία ποτέ δεν λυπούνται για την απόφαση που πήραν, να κάνουν ένα πρώην δυστυχισμένο σκυλί ευτυχισμένο και να σώσουν τη ζωή του.
Γενικά :
• Κάντε το σκυλί να αισθανθεί ότι αγαπήθηκε.
• Επιτρέψτε στο σκυλί να εξοικειωθεί με σας στο δικό του χώρο, ποτέ μη προσπαθήσετε να το εξαναγκάσετε.
• Προστατέψτε το σκυλί σας από ότι φοβάται.
• Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του σκύλου σας εισάγοντας τον σε καταστάσεις που έχετε κανονίσει ότι είναι επιτυχείς.
• Προσπαθήστε να έχετε μια ξεκάθαρη επικοινωνίας με το σκύλο.
• Εξασφαλίστε του επαρκή άσκηση και υγιεινή διατροφή.
• Δώστε στο κατοικίδιο σας ένα ασφαλή μέρος στο οποίο μπορεί να πάει.
Ορισμένα ειδικά μέτρα περιλαμβάνουν τα εξής:
• Πάντα μιλάμε ήσυχα και να ενθαρρύνουμε και τους άλλους στο νοικοκυριό να κάνουν το ίδιο. Ψιθυρίστε τις “εντολές”. Οι φωνές δεν παρουσιάζουν κανένα πλεονέκτημα και δεν κάνουν το μήνυμα σαφέστερο.
• Δοκιμάστε να καθίσετε μαζί του σε ένα ήσυχο δωμάτιο τη νύχτα. Αποτρέψτε την αποφυγή της παρέας σας από μέρους του κλείνοντας ορισμένες πόρτες. Καθίστε στο καναπέ ή στο κρεβάτι και διαβάστε ένα βιβλίο. Βεβαιωθείτε ότι ο σκύλος είναι πεινασμένος πριν ξεκινήσετε να του δίνετε νόστιμες λιχουδιές. Σε τακτικά χρονικά διαστήματα πετάξτε τις λιχουδιές προς το μέρος του. Όταν αρχίσει να σας πλησιάζει θα πρέπει να τον ανταμείψετε βαθμιαία με επιπρόσθετες λιχουδιές. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να εδραιωθεί η αυτοπεποίθηση και η εμπιστοσύνη. Ποτέ μη προσπαθήσετε να βιάσετε τα πράγματα.
• Αν ο σκύλος σας παρουσιάζει άγχος αποχωρισμού, φροντίστε να έχει πολλά πράγματα να κάνει όταν πρέπει να λείψετε. Αν οι άγνωστοι το τρομοκρατούν προστατεύστε τον από τις καλοπροαίρετες επισκέψεις τους .
• Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα «αντίστροφη κυριαρχία», στο οποίο ο σκύλος σας έχει ό, τι θέλει και χρειάζεται δωρεάν. Μην τον κάνετε να δουλέψει για τα τρόφιμα, τον έπαινο, τα παιχνίδια ή την προσοχή σας. Αυτά πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμα χωρίς κόστος.
• Ένας εξαιρετικός τρόπος για να οικοδομήσετε την εμπιστοσύνη του σκύλου σας είναι μέσω της εκπαίδευσης με κλίκερ και λιχουδιές. Σε αυτό το είδος της εκπαίδευσης, το ζώο έχει την ευκαιρία να βρει έναν τρόπο να σας κάνει να πατήσετε το κλίκερ και να το ανταμείψετε. Μόλις τα κατοικίδια καταλάβουν πως παίζεται το παιχνίδι μπορεί να προτιμήσουν το παιχνίδι από την επιβράβευση. Θεωρείστε την εκπαίδευση με το κλίκερ και την επιβράβευση ως μια μη λεκτική επικοινωνία. Σήματα και φωνητικές εντολές, μπορούν να προστεθούν σε μεταγενέστερο στάδιο.
• Προσέξτε τις βιολογικές ανάγκες του σκύλου, παρέχοντας του αερόβια άσκηση και μια υγιεινή διατροφή. Τα σκυλιά χρειάζονται 20-30 λεπτά τρέξιμο κάθε μέρα (όχι μόνο περπάτημα). Ένας κουρασμένο κατοικίδιο ζώο είναι και καλό και ευτυχισμένο κατοικίδιο ζώο!
Αφού δημιουργηθεί το κατάλληλο υπόβαθρό και ο σκύλος βρίσκεται σε κατάσταση αποκατάστασης είναι καιρός να εξετάσουμε την αποκατάσταση του με τη μορφή της απευαισθητοποίησης. Η απευαισθητοποίηση είναι το συμπεριφοριστικό ισοδύναμο της ομοιοπαθητικής. Ένα μικρό κομμάτι της “νόσου” (σταδιακή προσέγγιση του προσώπου ή της κατάστασης που φοβίζει) χρησιμοποιείται υπό στενό έλεγχο για να αποφέρει κάποια καλά. Είτε το “λίγο” συνεπάγεται περιορισμένη και ελεγχόμενη έκθεση σε ξένους είτε ότι θα μείνουν μαζί με το κατοικίδιο, εξαρτάται από τις ιδιαίτερες ανάγκες του ζώου.
Η απευαισθητοποίηση διεξάγεται καλύτερα σε συνδυασμό με αντίθετη προσαρμογή – μια διαδικασία στην οποία τα συναισθήματα φόβου των ζώων συνδέονται με μια (ή, τουλάχιστον διαφορετική) απόκριση. Η συνήθης στρατηγική είναι η αντικατάσταση μιας ήδη φοβικής αντίδρασης με απόκριση της όρεξης χρησιμοποιώντας νόστιμο φαγητό, ως διαδικασία προσαρμογής.
Με αναφορά στην εκπαίδευση, όπως είπε κάποτε ο εθνολόγος Konrad Lorenz, «η τέχνη και η επιστήμη δεν είναι αρκετή, η υπομονή είναι η βασική ουσία». Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την αποκατάσταση των πρώην κακοποιημένων σκυλιών. Τέτοια ζώα παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη πρόκληση, επειδή δεν είναι “κενές πλάκες” για να γράψεις πάνω τους, αλλά μάλλον έχουν ήδη εκτεθεί σε μη διαγράψιμη ατυχή μάθηση. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι μια καταπληκτική ανάκαμψη δεν μπορεί να επιτευχθεί. Ωστόσο για να μπορεί, οι εκπαιδευτές πρέπει να εργαστούμε σκληρά με τα κατοικίδια ζώα, και να τοποθετήσουμε νέους τρόπους εκμάθησης που θα κατακλύζουν προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες μάθησης.
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου : Γιώργης Ταξιδευτής
Τίτλος προτότυπου : How to Care for an Abused Dog
Συγγραφέας :Dr. Nicholas Dodman
Πηγή: http://www.ipareamas.gr/
