κείμενο: George Urbanshki
φωτο: Ν. Φωτακόπουλος
Συνήθως τείνουμε να θεωρουμε το Μεξικό ως χώρα προέλευσης του Τσιουάουα. Όμως, υπάρχουν τρεις διαφορετικές θεωρίες για το πώς εξελίχθηκε η φυλή, χωρίς να είμαστε σε θέση να αποκλείσουμε καμία από αυτές. Οι δύο πρώτες αναγνωρίζουν το Μεξικό ως χώρα προέλευσης της φυλής. Η τρίτη θεωρία, τοποθετεί την αρχή της εξέλιξης της φυλής κάπου στην θάλασσα της Μεσογείου, στις ακτές της Ευρώπης.
Σύμφωνα με την πρώτη θεωρία, η ινδιάνικη φυλή Toltec θεωρείται υπεύθυνη για την δημιουργία της φυλής. Οι Toltec έζησαν στην περιοχή Tula, όχι πολύ μακριά από το σημερινό Μεξικό. Τα πρώτα ίχνη των σκύλων Techichi τοποθετούνται στις αρχές του 9ου αιώνα. Οι λιθογραφίες εκείνης της εποχής, στον ναό Huejotzingo αποδεικνύουν την ύπαρξή τους, και υπολογίζεται ότι οι Toltec γνώριζαν τα σκυλιά αυτά από τον 5ο αιώνα. Λέγεται πως η διασταύρωση αυτών των σκύλων με μικρά άγρια σκυλιά που ονομάζονταν Perro Chihuahueno, έδωσε την σημερινή μορφή των Τσιουάουα.
Ο διάσημος Μεξικάνος κυνολόγος και εκτροφέας κος K. de Blinde έχει μια διαφορετική άποψη επί του θέματος. Σύμφωνα με εκείνον, η φυλή δημιουργήθηκε από διασταυρώσεις των σκύλων Techichi με άτριχους σκύλους που είχαν έρθει από την Κίνα μέσω της Αλάσκας και του Κόλπου Bering. Αφού τα Techichi ήταν μεγαλόσωμα, τα κινεζικής προέλευσης σκυλιά ήταν αυτά που καθόρισαν γενετικά το μικρό μέγεθος του Τσιουάουα. Λίγο αργότερα η φιλοπόλεμη και επιθετική φυλή των Αζτέκων κατέλαβε την ειρηνική φυλή των Toltec και έτσι τα σκυλιά μαζί με όλα τα υπόλοιπα υπάρχοντα της φυλής έπεσαν και αυτά στα χέρια των Αζτέκων.
Παρά το γεγονός ότι τα σκυλιά Techichi προέρχονται από το Μεξικό, υπάρχουν κάποιες αποδείξεις που ανατρέπουν αυτή τη θεωρία. Μετά την κατάληψη της Κούβας από τον Χριστόφορο Κολόμβο, ο τελευταίος έστειλε ένα γράμμα στον βασιλιά της Ισπανίας ενημερώνοντάς τον για ότι βρήκε στο νησί: “…Μικρά σκυλιά, που σε αντίθεση με τα άλλα δεν γαβγίζουν, αλλά είναι πολύ κυριαρχικά….”. Αυτό μπερδεύει λίγο τις υπόλοιπες θεωρίες, αφού ούτε οι Toltec, ούτε και οι Αζτέκοι μπορεί να ταξίδεψαν στην Κούβα δια μέσου θαλάσσης και να πήραν μαζί τους τα σκυλιά αυτά. Μάλιστα κάπου διάβασα για τις διασταυρώσεις που έκαναν οι Ινδιάνοι του Μεξικού με άλλα σκυλιά που βρίσκονταν ελεύθερα στα λιβάδια. Τα τελευταία ζούσαν στην έρημο του Μεξικό και στις νότιες πολιτείες της Αμερικής, και ήταν γεμάτα ενεργητικότητα παρά το μικρό τους μέγεθος. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα υποτιθέμενα σκυλιά χαρακτηρίζονται σήμερα ως τρωκτικά, επομένως ήταν αδύνατη η διασταύρωσή τους με άλλους σκύλους, και άρα αδύνατον να επιβεβαιωθεί αυτή η θεωρία.
Η δεύτερη θεωρία αποδίδει την ύπαρξη του Τσιουάουα αποκλειστικά και μόνο στους Αζτέκους. Διαμέσου των αιώνων τα Τσιουάουα κατείχαν μια πολύ σημαντική θέση στην κουλτούρα των Αζτέκων, πολύ πριν οι Ισπανοί ανακαλύψουν την Αμερική. Ήταν τα αγαπημένα των πλουσίων, ζούσαν στην πολυτέλεια και πολλές φορές θάβονταν μαζί με τους ιδιοκτήτες τους. Για τους Αζτέκους, τα σκυλιά που είχαν μπλε χρώμα είχαν μεγάλη αξία, αφού θεωρούνταν ιερά. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το γεγονός ότι τα σκυλιά αυτά έπαιρναν μέρος σε θρησκευτικές τελετές. Την ίδια όμως εποχή, τα Τσιουάουα δεν τύχαιναν στην εκτίμηση των φτωχών Αζτέκων. Μάλιστα μερικοί από αυτούς τα έτρωγαν. Δυστυχώς η κατάκτηση του Μεξικού (1519-1520) από τον Κορτέζ, κατέστρεψε τα πάντα και δεν έχουμε άλλες πληροφορίες για αυτή την περίοδο. Ακόμη και σήμερα όμως στο Εθνικό Μουσείο του Μεξικού, στην καρδιά της πόλης, συναντάμε πολλά γλυπτά από μικρά σκυλιά που έζησαν την εποχή των Αζτέκων.
Πολλοί άνθρωποι υποστηρίζουν πως η μόνη αληθινή θεωρία είναι η τρίτη. Αυτή συνδέει την ύπαρξη του Τσιουάουα με την θάλασσα της Μεσογείου και συγκεκριμένα με το νησί της Μάλτας. Μάλιστα υπάρχουν έγγραφα που αποδεικνύουν την ύπαρξη μικρών σκύλων στο νησί διαμέσου των αιώνων. Είναι γνωστό πως οι σκύλοι στη Μάλτα υπέφεραν από molera, μια ασθένεια που εμποδίζει τη σκλήρυνση του κρανίου του σκύλου. Από όλες τις φυλές που υπάρχουν στον κόσμο, μόνο τα Τσιουάουα υποφέρουν από αυτή την ασθένεια. Μπορούμε μάλιστα να δούμε μικροσκοπικούς σκύλους σε πίνακες της Αναγέννησης. Ο πιο γνωστός πίνακας είναι ένας του Μποτιτσέλλι, ο οποίος φτιάχτηκε το 1482, πολύ πριν ο Χριστόφορος Κολόμβος ανακαλύψει την Αμερική. Σύμφωνα λοιπόν μ’ αυτή τη θεωρία τα Τσιουάουα ήρθαν στην Αμερική από Ευρωπαίους και επομένως δεν είναι δυνατό να κατάγονται από το Μεξικό.
Στα μέσα του 19ου αιώνα, οι Αμερικανοί αρχίζουν να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για τη φυλή, και πολλά σκυλιά εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο James Watson ήταν ένας από τους πρώτους που αγάπησε τη φυλή και ξεκίνησε την εκτροφή της. Απέκτησε το πρώτο του Τσιουάουα από έναν Μεξικάνο το 1988 πληρώνοντας μόλις 3 δολλάρια!!! Ο Watson ήταν και ο πρώτος που έγραψε άρθρα σχετικά με τη φυλή. Σήμερα οι εκτροφείς στο Μεξικό φαίνεται να προτιμούν τα μαύρα δείγματα με υποξάνθη κοιλιά. Επίσης ασπρόμαυρα δείγματα είναι διαδεδομένα στο Μεξικό. Απ’ την άλλη οι εκτροφείς στην Αμερική προτιμούν τα μονόχρωμα δείγματα, και εκτρέφουν ανάλογα με αυτά.
Τα τελευταία χρόνια η δημοτικότητα της φυλής αυξάνεται ραγδαία. Σ’ αυτό συμβάλλουν με τον τρόπο τους και τα καταστήματα franching Taco Bell, τα οποία χρησιμοποιούν σκύλους Τσιουάουα στην διαφημιστική τους καμπάνια.
