Διαγνωστική προσέγγιση αποχρωματισμού του ακρορρινίου στο σκύλο

Η διαγνωστική προσέγγιση του αποχρωματισμού του ρινικού κατόπτρου στον σκύλο περιλαμβάνει τα τυπικά βήματα που πρέπει να ακολουθούνται σε κάθε δερματολογικό και μη περιστατικό (ιστορικό, κλινική-δερματολογική εξέταση, διαφορική διάγνωση και  απαιτούμενες διαγνωστικές τεχνικές, όπου η βιοψίες του δέρματος είναι η εξέταση εκλογής) . Συνήθως η αλλοίωση αυτή μπορεί να είναι ιδιοπαθής και να μην υποδηλώνει κάποια σοβαρή πάθηση ή να οφείλεται σε κάποιο τραύμα (πχ σε φυλές που μυρίζουν συνεχώς στο έδαφος). Όμως συχνά ο αποχρωματισμός αυτός μπορεί να υποδηλώνει κάποια σοβαρότερη πάθηση ειδικά όταν συνοδεύεται από άλλα δερματικά ή μη συμπτώματα. Η ακριβής διάγνωση είναι πολύ σημαντική καθώς η πρόγνωση ποικίλει, από καλή έως πολύ κακή. Η θεραπεία πάντα πρέπει να είναι αιτιολογική.

Οι τρόποι με τους οποίους το ρινικό κάτοπτρο μπορεί να αποχρωματιστεί ποικίλουν. Τα μελανοκύτταρα  μπορεί να είναι παρόντα αλλά μη λειτουργικά· μπορεί να υπάρχει πλήρης ή μερική απουσία τους λόγω λανθασμένης διαφοροποίησης και μετανάστευσης τους στο δέρμα (Waardenburd-Klein syndrome), λόγω γενετικά προγραμματισμένου θανάτου (λεύκη) ή λόγω επίκτητης πάθησης (φλεγμονώδης αποχρωματισμός).

Η ηλικία και η φυλή (παρακάτω πίνακας) παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της διαφορικής διάγνωσης. Για παράδειγμα νεαρά ζώα είναι πιο πιθανό να πάσχουν από αλβινισμό, ή σύνδρομο Waardenburd-Klein, ενώ υπερήλικα ζώα είναι πιο πιθανό να πάσχουν από επιθηλιοτρόπο λέμφωμα ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Επιπλέον σημαντική είναι και η ταχύτητα της εξέλιξης των αλλοιώσεων. Για παράδειγμα ο αποχρωματισμός μπορεί να είναι προοδευτικός (εβδομάδες έως μήνες στη λεύκη) ή να έχει γρήγορη εξέλιξη ( λύκος ή λέμφωμα). Επίσης συχνές είναι και οι αλλαγές στην βαρύτητα των αλλοιώσεων ανάλογα με την εποχή. Για παράδειγμα, αποχρωματισμός ο οποίος εμφανίζεται ή χειροτερεύει το καλοκαίρι μπορεί να σχετίζεται με μια φωτοεξαρτόμενη δερματίτιδα (πχ. Δισκοειδής Λύκος, Δερματομυοσίτιδα, ερυθηματώδης πέμφιγα).

Όπως προαναφέρθηκε ο αποχρωματισμός του ακρορρινίου μπορεί να είναι σύμπτωμα συστημικής νόσου (βλέπε πρώτο πίνακα). Η δερματολογική εξέταση πρέπει να εστιάζει σε 3 βασικούς στόχους.
1) Στην ταυτοποίηση της κατανομής του αποχρωματισμού του ακρορρινίου,
2) στην καταγραφή των πρωτογενών αλλοιώσεων και
3) στην αναζήτηση αλλοιώσεων στο υπόλοιπο σώμα.

1. Ταυτοποίηση της κατανομής του αποχρωματισμού, του ακρορρινίου: Πχ. Αχρωματικές κηλίδες στο όριο μεταξύ ρινικού κατόπτρου και δέρματος υποδεικνύουν πιθανώς φυλλώδη πέμφιγα, ερυθηματώδη πέμφιγα ή δισκοειδή λύκο, ενώ προσβολή και μέρους του ρύγχους είναι ισχυρή ένδειξη  δερματίτιδας από επαφή. Τέλος περιγεγραμμένος ετερόπλευρος αποχρωματισμός των ρωθώνων (κάτω ή πλάγια μέρη) είναι ενδεικτικός για Ασπεργίλλωση ή βλεννογονοδερματικό πυόδερμα.
2. Καταγραφή των πρωτογενών αλλοιώσεων: Η διατήρηση της αρχιτεκτονικής (μωσαϊκό) του ρινικού κατόπτρου υποδεικνύει μη φλεγμονώδη αίτια, ενώ η απώλεια της αρχιτεκτονικής (αποτετραγωνισμός του ακρορρινίου), υποδεικνύει φλεγμονώδη αίτια( Δισκοειδής Λύκος, Φυλλώδης Πέμφιγα, Επιθηλιοτρόπο λέμφωμα κλπ.).
3. Αναζήτηση αλλοιώσεων στο υπόλοιπο σώμα: Εκτός από το ακρορρίνιο αποχρωματισμός μπορεί να βρεθεί και σε άλλα μέρη του σώματος (δέρμα, βλεννογόνους). Για παράδειγμα, αποχρωματισμός των τριχών (λευκοτριχία) είναι σχεδόν παθογνωμονική ένδειξη για λεύκη. Η γενικευμένη αποφολίδωση είναι ενδεικτική επιθηλιοτρόπου λεμφώματος ή λεϊσμανίωσης, ενώ εφελκίδες και διαβρώσεις σε βλεννογονοδερματικά όρια υποδεικνύουν πέμφιγα ή φαρμακευτική αντίδραση. Τέλος, ερύθημα γύρω από τους οφθαλμούς και το στόμα, φολίδες και εφελκίδες είναι ενδεικτικές αλλοιώσεις για δερματοπάθεια που ανταποκρίνεται στον ψευδάργυρο.

Η πιο χρήσιμη διαγνωστική μέθοδος είναι η ιστοπαθολογική εξέταση βιοψιών δέρματος, οι οποίες πρέπει να ληφθούν με biopsy punch 4mm υπό γενική αναισθησία. Τα ιστοτεμάχια θα πρέπει να περιέχουν αποχρωματισμένο και αν είναι δυνατό φυσιολογικό ιστό και να μην προέρχονται από εξελκωμένη περιοχή. Εκτός από την πιθανή καταστροφή των μελανινοκυττάρων η οποία είναι εμφανής μετά από χρώση Fontana-Masson, ο ιστοπαθολόγος θα πρέπει να διερεύνηση και πιθανή διήθηση στο χόριο.

Περιστασιακά παρατηρούνται και άλλα ιστοπαθολογικά πρότυπα. Στη φυλλώδη πέμφιγα παρατηρούνται άσηπτες φλύκταινες (subcorneal or intragranular) πλούσιες σε μη εκφυλισμένα ουδετερόφιλα και ακανθολυτικά κύτταρα. Υδρωπική εκφύλιση των κερατινοκυττάρων που συνδέεται με σπογγίωση και λεμφοκυτταρική εξωκυττάρωση είναι ενδεικτική δερματίτιδας από επαφή ενώ τέλος υπερπλαστική, παρακερατωτική, σπογγιωτική δερματίτιδα μας οδηγεί σε διάγνωση δερματοπάθειας που ανταποκρίνεται στον ψευδάργυρο.

Επιμέλεια Άρθρου:
Δουλίδης Παύλος-Γεώργιος, Κτηνίατρος

Πηγή : https://www.diagnovet.gr