Οι πόρτες ανοίγουν, τα γρήγορα και αεροδυναμικά σώματα των λαγωνικών τινάζονται σε μια αμείλικτη κούρσα με το χρόνο… δεν ακούγεται τίποτα, οι θεατές κρατούν την ανάσα τους. Τα σκυλιά πλησιάζουν στο τέρμα…το νήμα κόβεται, το στάδιο σείεται από ζητωκραυγές κι ο νικητής ανεβαίνει στο βάθρο. Άλλη μια κούρσα έχει τελειώσει…
Χωρίς αμφιβολία τα λαγωνικά είναι τα πιο γρήγορα κι εντυπωσιακά πλάσματα του κόσμου των σκύλων. Φτοιαγμένα για την ταχύτητά τους, λυγερόκορμα, γεμάτα χάρη, με την αεροδυναμική τους εμφάνιση δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο.
Αρχικά, οι σκύλοι δρόμωνες δημιουργήθηκαν για το κυνήγι γοργοπόδαρων θηραμάτων και εξειδικεύτηκαν κατά φυλή ανάλογα με το θήραμα και το μέγεθός του.
Πρόκειται για τις αρχαιότερες καθαρόαιμες φυλές σκύλων, οι οποίες λέγεται ότι συνόδευσαν το Νώε στην Κιβωτό. Η ευγενική κι αρχαία καταγωγή τους διαφαίνεται στην αριστοκρατική τους εμφάνιση. Οι πρόγονοί τους κάλπασαν στις προϊστορικές πεδιάδες, τις στέππες και τις ερήμους της Μεσης Ανατολής, της Ρωσίας και της Αφρικής, όπου η κλοπή αυτών των ζώων τιμωρούνταν με θάνατο. Στις μέρες μας όσες απ` αυτές τις φυλές δε χρησιμοποιούνται πια στο κυνήγι έχουν την ευκαιρία να δείξουν τη φτεροπόδαρη υπεροχή τους μέσα από αγωνίσματα που οι αρχές τους χάνονται στα βάθη των αιώνων.
Το εντυπωσιακό Άφγκαν και το γλυκύτατο Ουΐπετ, το αρχαιότατο Μπασέντζι και το μικρότατο Μικρόσωμο Ιταλικό Λαγωνικό, το υπέροχο Σαλούκι και το αγαλματένιο Άζαγουακ, το αυτοκρατορικό Μπορζόϊ και ο μεγαλοπρεπής Ιρλανδικός Λυκοθήρας, το ρωμαλέο Ροδεσιανό Ρίτζμπακ και ο κομψός Ελαφοθήρας της Σκωτίας. Όλα “βάζουν φτερά στα πόδια” για την επίτευξη το ύψιστου σκοπού: της νίκης.
Ο άνθρωπος, εντυπωσιασμένος από τις ικανότητές τους, διοργάνωσε αγώνες κάθε είδους για να μπορεί να απολαμβάνει το εντυπωσιακό “πέταγμά” τους.
Ανάμεσά τους, αδιαμφισβήτητος άρχων, ο Ερμής ή αλλιώς η “Φερράρι” των σκύλων, το Γκρέϋχαουντ που εξαίρει στο πιο διαδεδομένο είδος αγώνων, τις κούρσες καταδίωξης μηχανικού λαγού. Ένα εκπαιδευμένο και γυμνασμένο δείγμα της φυλής δεν έχει αντίπαλο: είναι το γρηγορότερο πλάσμα πάνω στη γη μετά τη λεοπάρδαλη (cheetah). Το 1968 ένα απ` αυτά έγραψε ιστορία σταματώντας το ρολόϊ στην καταπληκτική επίδοση των 73,14 χλμ/ώρα! Ακόμα και το πιο αργό δείγμα της φυλής είναι γρηγορότερο απ` οποιονδήποτε άλλο σκύλο.
Το άθλημα έχει αρχαιοελληνικές ρίζες αφού οι πρόγονοί μας αγάπησαν με πάθος τα λαγωνικά και συγκεκριμένα το Γκρέϋχαουντ. Άλλωστε το όνομα της φυλής, όπως πιστοποιείται από συγγραφικά κείμενα, προέρχεται από παραφθορά της λέξης Grae – cus, grae – cian: greek: ελληνικός, Έλληνας.
Πολλοί από τους αρχαίους συγγραφείς, έλληνες και ξένους, όπως ο Γρατιανός, ο Οβίδιος και άλλοι έχουν αφήσει γραπτές μαρτυρίες και απεικονίσεις του αθλήματος και των αθλητών που συμμετείχαν.
Μέσα απ` τους αιώνες, το άθλημα των κυνοδρομιών έφτασε και στις μέρες μας και έλαβε τη σημερινή του μορφή. Ο μηχανικός λαγός που χρησιμοποιείται εκμεταλλεύεται την ανάγκη των σκύλων αυτών για καταδίωξη του θηράματος.Στερεωμένος πάνω σ` ένα οριζόντιο μπράτσο ελέγχεται ηλεκτρονικά.
Στην Αγγλία, το άθλημα είναι περισσότερο διαδεδομένο απ` ότι πουθενά αλλού στον κόσμο. Έχει τόσο μεγάλη επιτυχία που στις ιδιαίτερα σημαντικές κούρσες οι θεατές ξεπερνούν τους εκατό χιλιάδες.
Οι αγώνες διεξάγονται σε συγκεκριμένες πάντοτε αποστάσεις που είναι, ανάλογα με τις διαστάσεις του σταδίου, 440, 500,620, 700 ή 845 μέτρα. Ανάλογα με τις αποστάσεις και τις επιδόσεις τους τα σκυλιά κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες. Οι χρόνοι αξιολογούνται χρωματικά: πράσινο και κίτρινο για σκυλιά με αργότερους χρόνους, μπλε, κόκκινο και ροζ για τους γρηγορότερους σκύλους. Αυτά ισχύουν για αγώνες μικρών αποστάσεων (συνήθως 275 μέτρα). Στις μεγάλες αποστάσεις (450 – 660 μέτρα) οι βαθμοί είναι χάλκινοι, ασημένιοι, χρυσοί και μαύροι. Τα σκυλιά τρέχουν ομαδικά ή μόνα τους με αντίπαλο το χρόνο μόνο. Η εκκίνηση γίνεται, ακριβώς όπως και στις ιπποδρομίες, από αριθμημένα χωρισμένα τμήματα με συμμετοχή έξι σκύλων κάθε φορά που το καθένα φέρει τα χρώματα και τον αριθμό του, καθώς και ένα ελαφρύ φίμωτρο. Αν κάποιος σκύλος ενοχλήσει ή προσπαθήσει να επιτεθεί στον διπλανό του, αποκλείεται αυτόματα.
Τα σκυλιά ζυγίζονται πριν και μετά την κούρσα και τους γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος ούρων: οι κανονισμοί είναι ιδιαίτερα αυστηροί.
Οι αγώνες αυτοί εγγυούνται στα λαγωνικά την καλή ζωή, τη χαρά και την καλή φυσική κατάσταση.
Η εκπαίδευση και προπόνηση των σκύλων αυτών είναι πολυδάπανη και κουραστική τόσο για το σκύλο όσο και για τους προπονητές του. Η εξάσκηση, που είναι καθημερινή, γίνεται σε ειδικές εγκαταστάσεις που μοιάζουν με αυτές του σταδίου και τα μηχανήματα που χρειάζονται είναι πανάκριβα.
Τα χρηματικά βραβεία είναι μεγάλα, η γεύση της νίκης γλυκειά, τα κύπελλα αριστοτεχνικά. Πάνω απ` όλα όμως, πέρα απ` τις χρηματικές απολαβές και τη γοητεία των στοιχημάτων αυτό που έλκει όλο και περισσότερους θαυμαστές στο άθλημα είναι οι υπέροχοι σκύλοι που πάλλονται και τρέμουν με προσμονή για την εκκίνηση, είναι ο ενθουσιασμός του πλήθους που κρατάει την ανάσα του καθώς οι φτερωτοί θεοί πετούν πλησιάζοντας στο τέρμα. Έιναι αυτή η στιγμή που οι ζητωκραυγές και ο αλαλαγμός του πλήθους δε σου αφήνει καμιά αμφιβολία για το νικητή που αποθεώνεται καθώς ανεβαίνει στο βάθρο.Όμως οι κυνοδρομίες δεν είναι μόνο αυτό.
Δυστυχώς, η καριέρα των δρομέων είναι εφήμερη και εξαιρετικά σύντομη και συνήθως έρχεται με έναν τραυματισμό. Κατά το μάλλον, οι ιδιοκτήτες των αποσυρμένων αθλητών δεν τους θέλουν πια και έγκειται στην ευαισθησία του προπονητή να κρατήσει και να γηροκομήσει το ζώο. Συχνά, αυτοί οι σκύλοι δίνονται σε ανθρώπους που εκτιμούν την ευγενική και καλόβολη φύση τους και αγαπούν την ήρεμη παρουσία τους στη ζωή τους. Άλλες φορές, οδηγούνται στην ευθανασία. Αρκεί όμως να κοιτάξει κανείς στα μάτια τους για να διαβάσει την πανάρχαια ιστορία τους και την αμέτρητη αγάπη που έχουν να προσφέρουν μέσα κι έξω απ` τα στάδια. Είναι στο χέρι εμάς των ανθρώπων να δώσουμε σ` αυτούς τους σκύλους που έχουν εισπράξει τη λατρεία και την αποδοχή ένα δικαίωμα σε ήρεμα γηρατειά, την ευκαιρία να αναπαυθούν στις δάφνες τους και να αναπολήσουν τις μεγαλειώδεις, ένδοξες μέρες της ζωής τους.
Στην Αμερική, τη χώρα του τζόγου, το βασικότερο κίνητρο διοργάνωσης κυνοδρομιών, όπου κυρίως αγωνίζονται Γκρέϋχαουντς είναι, τι άλλο, το χρηματικό κέρδος, αδιαφορώντας για την καλή κατάσταση των σκύλων. Κάθε αθλητής περνάει καθημερινά 22 ώρες σ` ένα στενό και μικρό κλουβί και τρέφεται με ξηρή τροφή και ωμό κρέας. Τις ημέρες των αγώνων βέβαια, δεν ταΐζονται, αλλά τους δίνονται μόνο μερικά μπισκότα σκύλων.
Η εκπαίδευση ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία, σχεδόν από δύο μηνών. Σε περίπτωση τραυματισμού, το κουτάβι θανατώνεται. Η θεραπεία απαιτεί χρόνο και έξοδα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα κουτάβια που δεν μπορούν να τρέξουν γρήγορα εκτός κι αν είναι τυχερά και υιοθετηθούν. Στην ηλικία του ενός έτους οι μελλοντικοί πρωταθλητές παίρνουν μέρος σε δοκιμαστικούς αγώνες με συνθήκες ίδιες με του κανονικού αγώνα, στον οποίο παίρνουν μέρος αφού συμπληρώσουν το ενάμιση χρόνο ζωής. Αν δεν καταλάβουν τουλάχιστον την τέταρτη θέση στους πρώτους τους αγώνες, θανατώνονται ή στην καλύτερη περίπτωση υιοθετούνται. Σε ηλικία τριών με πέντε χρόνων αποσύρονται συνήθως τραυματισμένοι. Όσα απ` αυτά τα σκυλιά δεν παραμείνουν στα εκτροφεία ως γεννήτορες μελλοντικών πρωταθλητών, συνήθως θανατώνονται, υιοθετούνται ή πωλούνται ως πειραματόζωα. Ακόμη κι ο τρόπος εκπαίδευσής τους είναι εντελώς απαράδεκτος καθώς γι` αυτό το σκοπό χρησιμοποιούνται ζωντανά κουνέλια. Το τι συμβαίνει σ` αυτά τα εκατοντάδες κουνέλια κάθε χρόνο είναι ευνόητο…
Κάθε χρόνο, οι οργανισμοί διάσωσης διαθέτουν αρκετά κουτάβια και ενήλικους σκύλους που έχουν τελειώσει την καριέρα τους. Ευτυχώς, η δημοτικότητα του αθλήματος σ` αυτήν τη χώρα έχει αρχίσει και μειώνεται αισθητά όλο και περισσότερο.
Στη χώρα μας, το άθλημα είναι τελείως άγνωστο. Αν ποτέ γίνει δημοφιλές και αρχίσει η πρακτική του και στην Ελλάδα, ελπίζουμε να γίνει για τους σωστούς λόγους. Για την απαράμιλλη ομορφιά και χάρη, για το απερίγραπτο συναίσθημα που σημιουργείται όταν αυτοί οι φτεροπόδαροι σκύλοι κάνουν αυτό για το οποίο γεννήθηκαν: τρέχουν σαν τον άνεμο!
